Жаңа оқу жылының басталуымен қатар, қазақстандықтардың өмірінде бірқатар маңызды өзгерістер күшіне енеді.
Оқушылар мектепке оралады
1 қыркүйек – дәстүрлі Білім күні. Биыл 8 мыңнан астам мектепте 4,1 миллионнан аса оқушы білім алады. Оның ішінде:
-
341 мың бала алғаш рет 1-сынып табалдырығын аттайды;
-
232 мың оқушы 11-сыныпқа өтеді.
Сабақтар 2 қыркүйектен басталады. Ал қоңырау рәсімінің уақыты мен форматын әр мектеп өз бетінше белгілейді.
Президент Жолдауы
8 қыркүйекте Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Парламенттің бірлескен отырысында халыққа биылғы Жолдауын жариялайды.
Мектептерде фастфуд сатылмайды
2025 жылдың 1 қыркүйегінен бастап мектептерде жаңа Тамақтану стандарты енгізіледі.
-
Қант тұтыну 3,5 есе азаяды,
-
Тұз мөлшері 2-5 есеге қысқарады,
-
Көкөніс, жеміс пен сүт өнімдері көбейеді.
Тыйым салынған тағамдар: гамбургер, чебурек, шоколад батончиктері, тәтті газды сусындар.
Мобильді аударымдарға бақылау
Үш ай ішінде 1 млн теңгеден астам қаражат аударатындар салықтық тексеріске ілігуі мүмкін. Бұл – Салық кодексіне енгізілген жаңа түзету.
Жақын туыстар арасындағы аударымдар бұл ережеге кірмейді.
Стипендия өседі
2025 жылғы шәкіртақы көлемі:
-
Бакалавриат: 52 372 теңге (бұрын – 47 135),
-
Магистратура: 117 098 теңге (бұрын – 107 061),
-
Докторантура: 262 500 теңге (бұрын – 240 000).
Болашақ педагогтердің шәкіртақысы 84 мың теңгеге дейін өсті.
Зейнетақы автоматты түрде тағайындалады
Енді зейнет жасына жеткен азаматтарға төлемдер өтінішсіз-ақ автоматты түрде тағайындалып, қайта есептеледі.
-
Деректерді «Азаматтарға арналған үкімет» корпорациясы мен БЖЗҚ сәйкестендіреді.
-
Кейбір кірістерден, соның ішінде мүмкіндігі шектеулі жандардың табысынан жарна ұсталмайды.
-
Қайтыс болған адамның шотындағы ең төменгі зейнетақыдан аз қалдық толықтай отбасы мүшелеріне беріледі.
Колледждерде тегін оқу
9-сынып түлектері сұранысқа ие жұмысшы мамандықтары бойынша колледждерде тегін оқи алады.
Бүгінде 772 колледжде 565 мың студент білім алуда. Мемлекет колледждерге шефтік ететін кәсіпорындар санын 4 мыңға дейін жеткізуді жоспарлап отыр.
«ЖК» тіркеу ережесі өзгереді
15 қыркүйектен бастап жеке тұлғалар мына жағдайда міндетті түрде жеке кәсіпкер болып тіркелуі тиіс:
-
тұрақты түрде жалдамалы жұмысшы ұстаса;
-
жылдық табысы 360 АЕК-тен (2025 жылы – 1 415 520 теңге) асса.
Бұл талап бұрынғыдай ең төменгі жалақыға емес, АЕК-ке байланысты есептеледі.
Егін жинау науқаны
Қазгидромет болжамы бойынша қыркүйекте ауа райы негізінен қолайлы болады.
-
Батыста – аздаған жаңбыр,
-
Солтүстікте – ай басында нөсер күтіледі, бірақ ортасына қарай күн ашылады,
-
Орталықта – бірқалыпты ауа райы.
«ДосболLIKE» антибуллинг бағдарламасы
1 қыркүйектен бастап барлық мектеп пен колледжде буллингтің алдын алу мақсатында «ДосболLIKE» бағдарламасы енгізіледі.
Жоба пилоттық режимде сыналып, нәтижесінде оқушылар арасында сенімді қарым-қатынас орнатуға ықпал еткені дәлелденген.
«Адал азамат» бағдарламасы
Жаңа оқу жылында барлық мектептерде «Адал азамат» бағдарламасы жүзеге асырылады. Мақсат – адал, еңбекқор, елжанды ұрпақ тәрбиелеу.
Бағдарлама енді жеке меншік мектептер үшін де міндетті.
Қауіпсіздік сабақтары
Мектепке дейінгі ұйымдардан бастап колледждерге дейін жеке қауіпсіздік сабақтары қайта өткізіледі.
-
Балабақшада – ойын алаңындағы қауіпсіздік, шұғыл қызмет нөмірлері;
-
Бастауышта – бейтаныс адамдардан сақтану, судағы қауіпсіздік;
-
Орта буында – буллинг, киберқауіпсіздік, интернет әуестіктері;
-
Жоғары сыныптарда – қаржылық сауаттылық, еңбек қауіпсіздігі.
Сабақтар аптасына 10 минуттан, жылына үш рет қайталанады.
Жаңа еңбек тәртібі
1 қыркүйектен бастап шетелдік жұмыс күшін тартудың жаңа тәртібі күшіне енеді. Алдымен жұмыс берушілер қазақстандық мамандарды іздеуі тиіс. Егер 15 күнде кандидат табылмаса, шетелдік маманға рұқсат электронды түрде беріледі.
Қоғамдық жұмыстар – жаңа жаза түрі
2025 жылдың 1 қыркүйегінен бастап әкімшілік заңнамаға өзгеріс енгізіледі.
Міндетті қоғамдық жұмыстар мына құқық бұзушылықтар үшін қарастырылады:
-
ұсақ бұзақылық;
-
қоғамдық орындарды ластау;
-
жалған қоңырау шалу;
-
мас күйінде қоғамдық орында жүру;
-
арнайы көліктерге жол бермеу.
Бұл шаралар қоғамдағы тәртіп пен қауіпсіздікті күшейтуге бағытталған.
