Соңғы кездері қазақстандықтар банк шоттарының толық бұғатталуына қатысты жаппай шағымдануда. Олар салық, айыппұл, коммуналдық төлемдер және өзге де қарыздар үшін шоттағы бүкіл қаражаттың бұғатталып жатқанына наразы. Мәжіліс депутаттары бұл жағдайды азаматтардың құқықтарын бұзу деп санайды – олардың пікірінше, сот орындаушылар тек қарыз көлеміндегі сомаға ғана шектеу қоюы тиіс.
Әділет министрі Ерлан Сарсембаев депутаттық сауалға жауап бере отырып, бұл ақпараттың шындыққа жанаспайтынын мәлімдеді.
«Қолданыстағы заңнамаға сәйкес, шоттарға санкция тек прокурордың келісімімен және нақты өндірілетін сома көлемінде ғана қойылады. Бұл сомаға қарыздың өзі, орындау шығындары және жекеменшік сот орындаушысының қызметі кіреді», – деді министр.
Сарсембаевтың айтуынша, әрбір шектеу туралы қаулыда арест салынатын нақты сома көрсетіледі. Бұл ақпарат автоматтандырылған жүйе арқылы банктерге жіберіледі, ал банктер тек көрсетілген соманы ғана бұғаттайды. Мұндай талаптар «Банктер туралы», «Атқарушылық іс жүргізу туралы» заңдар мен Әділет министрлігінің бұйрықтарында нақты көрсетілген.
Толық бұғаттау тәжірибесі 2022 жылы тоқтатылған
Министрдің мәліметінше, банк шоттарының толық бұғатталуы 2022 жылдың наурыз айындағы Үкімет сағатында көтерілгеннен кейін тоқтатылған. Бұл фактіні Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығы да растаған.
Сонымен қатар, депутаттар шоттағы қарыз өтелгеннен кейін бұғатты алып тастау бірнеше күнге созылатынын айтып, мәселе көтерген болатын. Егер бұл демалыс күндеріне немесе азамат шетелде жүрген сәтке сәйкес келсе, жағдай тіптен қиындай түседі.
Министр бұл уәжді де жоққа шығарды. Оның айтуынша, егер қарыз банк қосымшасы арқылы өтелсе, шоттағы бұғат автоматты түрде – 30 минут ішінде алынады. Ал толық орындалған жағдайда, сот орындаушы бір тәуліктің ішінде іс жүргізуді тоқтату туралы қаулы шығарып, оны тиісті органдарға жіберуі тиіс.
