АҚШ-тың Халықаралық даму агенттігі (USAID) – әлемдегі ең ірі гуманитарлық көмек көрсетуші ұйымдардың бірі. Оның жылдық бюджеті 42,8 миллиард долларды құрайды. Агенттік денсаулық сақтау, демократияны нығайту, экономикалық даму және қоршаған ортаны қорғау салаларында көптеген бағдарламаларды жүзеге асырады. Бұл туралы Todayinfo ақпарат агенттігі хабарлайды.
USAID қызметінің тоқтатылуының себептері
2025 жылдың 1 ақпанында USAID-тың ресми сайты мен әлеуметтік желілердегі аккаунттары жұмысын тоқтатты. Бұл оқиға АҚШ әкімшілігінің агенттікті Мемлекеттік департаменттің бақылауына беру туралы шешіміне байланысты орын алды. Reuters агенттігінің мәліметінше, 31 қаңтарда агенттіктің ресми мөрлері алынып тасталды, бұл «қосылу» процесінің басталғанын көрсетеді.
АҚШ әкімшілігі шетелдік көмек бағдарламаларын қайта қарастырып, олардың «Америка бәрінен жоғары» саясатына сәйкестігін қамтамасыз етуді мақсат етуде. USAID-тың тәуелсіздігін тоқтату туралы шешім қабылданса, бұл агенттіктің қызметіне елеулі өзгерістер әкелуі мүмкін.
Қазақстанға ықтимал әсері
USAID Қазақстанда денсаулық сақтау, экономикалық даму, демократияны нығайту және қоршаған ортаны қорғау салаларында белсенді жұмыс істейді. Атап айтқанда, агенттік Қазақстан үкіметімен бірлесіп, АИТВ/ЖИТС, туберкулез және COVID-19-дың алдын алу, емдеу және күтім қызметтерін жақсартуға бағытталған бағдарламаларды жүзеге асырады.
Сонымен қатар, USAID Қазақстанның экономикалық әртараптандыруына, аймақтық сауда мен іскерлік ортаны нығайтуға, сондай-ақ экономикалық реформалардың іске асырылуына қолдау көрсетеді. Агенттік Қазақстанның жаңартылатын энергия көздері саясатын күшейтуге, энергия тиімділігін арттыруға және жаңартылатын энергия көздерін ұлғайтуға көмектеседі.
Егер USAID қызметі тоқтатылса немесе оның құрылымында өзгерістер болса, бұл Қазақстандағы осы бағдарламалардың қаржыландырылуына және іске асырылуына әсер етуі мүмкін. Дегенмен, сарапшылардың пікірінше, қаржыландырудың көп бөлігі қайта қаралғаннан кейін қалпына келуі мүмкін.
ps
USAID-тың қызметінің тоқтатылуы немесе оның құрылымындағы өзгерістер Қазақстандағы бірқатар бағдарламаларға әсер етуі ықтимал. Дегенмен, бұл өзгерістердің нақты салдары уақыт өте анықталады. Қазақстан үкіметі мен азаматтық қоғам ұйымдары осы жағдайды мұқият бақылап, қажетті шараларды қабылдауы қажет.
