Бүгінгі таңда Үкіметтің Қазақстанда атом электр станциясын салу туралы ұсынған бастамасы маңызды оқиға болды. Бұл таңдау елдің болашағы үшін үлкен маңызға ие және оның ұзақ мерзімді экономикалық, саяси және әлеуметтік дамуын анықтайды.
Ғалымдар да біздің еліміз үшін ядролық отынға негізделген жаңа энергия көздерінің қажеттілігін мойындайды. Олар АЭС салу арқылы бірқатар мәселенің шешімін табуға мүмкіндік береді дейді. Олай болса, бірқатарын тізбектеп көзсек.
Біріншіден, АЭС — сенімді энергия көзі. Атом электр станциясы бизнесті табысты дамыту үшін қажетті тұрақты және болжамды энергиямен қамтамасыз етеді. Бұл әсіресе тау-кен, машина жасау және өңдеу өнеркәсібі сияқты энергияны көп қажет ететін салалар үшін өте маңызды.
Екіншіден, жаңа станцияның ашылуы жаңа технологияларды дамытуға жол ашпақ. АЭС салу және пайдалану аралас салалардың дамуын ынталандыра отырып, заманауи технологияларды, инновацияларды және IT-шешімдерді енгізуге әкеп соғады.
Үшіншісі, көптеген жұмыс орындарының ашылуына септігін тигізбек. АЭС шағын және орта бизнесті дамытуды, сондай-ақ экономиканың әртүрлі секторларында жаңа технологияларды енгізуді ынталандыратын көптеген жоғары білікті жұмыс орындарын құрады.
Төртіншісі және ең маңыздысы — прогрессивті болашаққа жасалар үлкен қадам. Атом энергетикасын дамыту — бұл тұрақты энергиямен қамтамасыз ету ғана емес, сонымен қатар экономикамызды әртараптандыру үшін жағдай жасау. АЭС арқасында біз шикізат ресурстарына тәуелділікті азайтып, таза энергия саласында көшбасшы бола аламыз және еліміздің тұрақты дамуын қамтамасыз ете аламыз.
«ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК ПРОБЛЕМАСЫН ШҰҒЫЛ ШЕШУ КЕРЕК»
Биылғы ақпанда өткен Үкіметтің кеңейтілген отырысында Мемлекет басшысы елдегі энергетика саласындағы проблемаларды шешіп, қауіпсіздікті қамтамасыз ету қажеттігін баса айтқан еді. Оның сөзінше, энергиямен жабдықтау жүйесінің жұмысын жолға қою қажет. «Себебі біз электрмен жабдықтау жүйесінің жұмысында тұрақты іркілістерге тап болдық. Оған мысал ретінде жақында елдің оңтүстігіндегі электр қуатының өшірілуін айтуға болады. Біз шекаралас мемлекеттердің энергия жүйесіндегі жұмыстың сапасына ішінара тәуелдіміз. Сондықтан да елдің энергетикалық қауіпсіздігі проблемасын шұғыл шешу керек»,-деді Президент.
Сонымен қоса ол салаға жауапты тұлғалардың атом станциясының құрылысы туралы сұрақтарға жауап беруден дипломатиялық түрде бас тартатынын түсінбейтінін атап өтті. Керісінше, олар барлық сауалға жауап беріп, халық арасында дұрыс түсінік қалыптасуына ықпал етуі керек деп баса айтты. «Бізде инвестицияны былай қойғанда, таза атом энергиясы жоқ болса, экономикамызды құлдыратып аламыз, аймақтағы көшбасшылығымыздан айырыламыз. Сондықтан да бізге электр энергиясы, атомдық таза энергия қажет. Оның маңызын кәсіби тұрғыдан түсіндіру керек»,-деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Осы тұста, Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша бірқатар іс-шара қолға алынғанын атап өту керек. Мәселен, елдегі электр энергиясы тапшылығын жою үшін 2021 жылы қарашада Жамбыл ГРЭС-тің үшінші блогы, ал 2022 жылы қаңтарда төртінші энергия блогы іске қосылған еді. Бұл ГРЭС жүктемесін 330 МВт-қа ұлғайтуға мүмкіндік берді.
Алайда ҚР Энергетика министрі Болат Ақшолақовтың айтуынша, электр энергиясының тапшылығы тек арта бермек. Себебі экономиканың дамуы энергия шығындарын көбірек талап етеді. Егер жағдайды сол қалпында қалдырсақ, онда апаттар жиілеп, адамдар электр жарығынсыз қалып, экономиканың дамуы тоқтап қалуы мүмкін. Сондықтан да министр электр энергиясын алудың балама көзін тауып, күн санап артып келе жатқан қажеттіліктерді өтеу жөнінде ойлану керек екенін атап өткен болатын.