Армения Қытаймен шектеусіз серіктестік орнатуға дайын. Бұл туралы елдің Сыртқы істер министрі Арарат Мирзоян Бейжіңде өткен сұхбатында South China Morning Post-қа берген эксклюзивті пікірінде мәлімдеді, деп хабарлайды Todayinfo.kz.
«Біздің Қытаймен қатынастарымызды тереңдетуге ешқандай кедергі жоқ. Керісінше, екі тарап та бұл байланыстарды шектеусіз деңгейге көтеруге дайын», – деді Мирзоян.
Қытай — жаңа стратегиялық серіктес пе?
Грузия мен Әзірбайжаннан айырмашылығы, Армения Қытаймен стратегиялық серіктестікке әлі ресми түрде қол қоймаған жалғыз Оңтүстік Кавказ елі. Дегенмен, Мирзоянның айтуынша, екі ел де бұл қатынасты ресми түрде жоғары деңгейге көтеруге ынталы.
Ол бұл пікірін Қытай астанасында, сыртқы істер министрі Ван Имен кездесу барысында айтқан. Бұл Мирзоянның 2021 жылдан бері Қытайға жасаған алғашқы ресми сапары болды.
Ресейден алыстау, Батыс пен Азияға жақындау
Арменияның сыртқы саясаты 2020 жылғы Таулы Қарабақ соғысынан кейін түбегейлі өзгерді. Сол қақтығыста Армения аймақтың көп бөлігін Әзірбайжанға жоғалтты, ал Ресей арағайындық жасап, уақытша бітімге келтіргенімен, кейінгі шабуылдарда ешқандай нақты қолдау көрсетпеді.
Осының салдарынан 2023 жылы 100 мыңнан астам этникалық армян Таулы Қарабақтан қашуға мәжбүр болды. Ресейдің әрекетсіздігі Арменияны 2024 жылы Ұжымдық қауіпсіздік шарт ұйымынан (ҰҚШҰ) шығуға итермеледі.
Содан бері Ереван:
-
АҚШ-пен стратегиялық әріптестік орнатып, ядролық энергетика мен қауіпсіздік саласында ынтымақтастықты тереңдетті;
-
ЕО-ға кіру жөніндегі бастаманы ресми түрде мақұлдады;
-
БРИКС пен Шанхай ынтымақтастық ұйымына (ШЫҰ) мүше болуға қызығушылық танытты.
«Бейбітшілік қиылысы» мен Қытайдың «Бір белдеу – бір жолы»
Мирзоянның айтуынша, Армения Қытаймен сауда, инфрақұрылым, мәдениет және халықтар арасындағы байланыстарды дамытуға мүдделі. Бұл елдің «Бейбітшілік қиылысы» атты 2023 жылы ұсынылған бастамасына да сай келеді.
«Қытайдың «Бір белдеу – бір жол» бастамасын Армениясыз толық жүзеге асыру қиын болуы мүмкін. Сол сияқты біздің “Бейбітшілік қиылысы” жобасы да Қытайдың қатысуынсыз өз әсерін жоғалтады», – деп атап өтті Мирзоян.
Көрші елдермен қатынас
Мирзоян Арменияның Әзірбайжанмен бейбіт келісімге қол қоюға және Түркиямен шекараны ашуға ұмтылып жатқанын жеткізді. Түркиямен қарым-қатынас әлі толық қалыпқа келмегенімен, премьер-министр Пашинян мен президент Ердоғанның Стамбулдағы кездесуі оң өзгерістерге жол ашуы мүмкін.
Армения Ресейден тәуелсіз, көпвекторлы саясатқа көше отырып, Қытаймен стратегиялық әріптестікке ұмтылып отыр. Бұл тек екіжақты сауда мен инфрақұрылым үшін ғана емес, Оңтүстік Кавказдағы геосаяси тепе-теңдікті қайта құруға да ықпал етуі мүмкін.
