Қазақстанда ауруханалар қарызға емдеп жатыр: Үкіметтің МӘМС алдындағы берешегі 739 миллиард теңгеге жетті

Қазақстандағы ауруханалар науқастарды емдеуді жалғастырып жатыр, бірақ қазір мұны іс жүзінде «қарызға» жасауда. Бұған себеп – Үкіметтің Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына (МӘМС) дер кезінде төлем жасамауы.

Үкіметтің қарызы қанша?

2025 жылы Үкімет МӘМС-ке 2,3 триллион теңге аударуы тиіс еді. 12 қыркүйекке дейін жоспар бойынша 1,8 трлн теңге төленуі керек болса, іс жүзінде тек 1 трлн теңге ғана түсті.
Соның нәтижесінде 739,3 млрд теңге берешек жиналды. Оның ішінде:

• 365,5 млрд теңге – кепілдендірілген медициналық көмек (ГОБМП);

• 373,7 млрд теңге – МӘМС жүйесі бойынша.

Қарыз неге жиналды?

Қаржы министрлігі мұны кассалық алшақтықпен түсіндірді. Яғни:

• салықтар бюджетке біркелкі түспейді;

• Ұлттық қордан аз қаржы бөлінді;

• зейнетақы, жәрдемақы, субсидия сияқты әлеуметтік төлемдер көп қаражатты қажет етуде.

Қай медициналық қызметтер зардап шегуде?

МӘМС мәліметінше, қазір ақша тек өмірлік маңызы бар қызметтерге бөлінуде. Олар:

• жедел жәрдем;

• ВИЧ пен туберкулезді емдеу;

• әлеуметтік маңызы бар ауруларды емдеу;

• қан препараттарымен қамтамасыз ету;

• алғашқы медико-санитарлық көмек;

• диализ;

• паллиативтік көмек.

Ал алғашқы медициналық көмек пен онкологиялық науқастарды емдеу бағыттарында қаржы жетіспей отыр.

МӘМС-тің резерві бар ма?

Қорда небәрі 130 млрд теңге резерв бар. Бірақ заң бойынша ол тек төтенше жағдайларға жұмсалады.

Болашақтағы қауіп

МӘМС төрағасы Айдын Күлсеитовтың айтуынша, 2027 жылдан бастап жүйе жыл сайын 150–200 млрд теңге тапшылықпен жұмыс істемек. Тек 2032 жылдан кейін ғана қайтадан тұрақты жағдайға көшу жоспарланып отыр.

Қарапайым халыққа әсері

Қаржылық тапшылық салдарынан қазақстандықтар емханаға жазылу үшін апталап күтуге мәжбүр болуы мүмкін. Кейбір қарапайым анализдер мен тексерулер де ұзаққа созылады.