Фото: pixabay
Экономист Сапарбай Жобаевтың айтуынша, әлеуметтік маңызы бар тауарлардың санын көбейту арқылы бағаны шектеу – Үкімет үшін оңай жол болғанымен, мәселенің түпкі себебін шешпейді, деп хабарлайды Todayinfo.kz ақпарат агенттігі.
Оның сөзінше, елдегі инфляция 12,5–13 пайызға дейін өссе де, мемлекеттік жәрдемақылар мен әлеуметтік қолдау түрлері өзгеріссіз қалып отыр. Соның салдарынан әсіресе әлеуметтік осал топтардың жағдайы ауырлаған.
Үкімет бұл қадамды “халыққа қолайлы жағдай жасаймыз” деп түсіндіруге тырысқанымен, сарапшы мұндай тәсілдің нәтижесіз екенін айтады.
“Баға сұранысқа байланысты өседі. Мұны Үкімет жақсы біледі. Ал жалақы жыл сайын 10 пайызға көтерілген сайын сұраныс артып, инфляция күшейе береді. Бұл мәселені билік ұзақ жылдар бойы шектей алмай келеді”, – дейді Жобаев.
Ол 2019 жылы президент көтерген прогрессивті салықты енгізу ұсынысы әлі толық жүзеге аспағанын атап өтті. Экономистің пікірінше, орташа жалақыдан бірнеше есе көп табыс табатын адамдарға жоғары салық салынса, одан түсетін қаржыны 2 миллионға жуық әлеуметтік аз қамтылған азаматқа бағыттауға болар еді.
“Бағаны тежеу – уақытша қадам. Біз мұның нәтижесін көктемде картоп бағасы 450–500 теңгеге шарықтағанда көрдік. Баға 15 пайыздан асса да, ешкім тоқтатпады”, – дейді ол.
Сарапшы коммуналдық төлемдер мен жанар-жағармай бағасын жасанды ұстап тұру да тиімсіз екенін айтады, себебі бұл салаларда жұмыс істейтіндердің жалақысы да өсуі қажет.
Жобаевтың айтуынша, Қазақстанда шамамен 1 миллионға жуық адам – ауқатты топ. Солардың табысына әділ салық салынбайынша, халықтың әлеуметтік жағдайы жақсармайды.
Оның пікірінше, 2026 жылғы бюджетте әлеуметтік шығыстардың 40,8%-дан 38,8%-ға төмендеуі – биліктің басымдықтары кім жағында екенін ашық көрсетеді.
