Қуаты 2,62 ГВт болатын Екібастұз ЖЭС-3 көмір станциясының құрылысы бойынша өткен үшінші тендердің қорытындысы шықты. Тендерлік комиссия Үкіметке GCL&Integra Energy Ltd. жеке компаниясын жеңімпаз деп тану туралы ұсыныс жолдады.
Бұл туралы тендер қорытындысының хаттамасында жарияланды. Комиссия мұндай шешімді «Электр энергетикасы туралы» Заңға сүйеніп қабылдаған.
Тендер неге «өтпеді» деп танылды?
Іс жүзінде тендерге екі компаниядан өтінім түскен. Алайда, заң талаптарына тек біреуі ғана сәйкес келген:
- «Сан Мир Астана» ЖШС: Бұл компания екінші тендерге де қатысқан болатын. Алайда, бұл жолы да тендер шарттарына сәйкес қаржылық қамтамасыз етуді ұсынбаған.
- GCL&Integra Energy Ltd.: Компанияның өтінімі барлық талапқа сай болған және қажетті қаржылық қамтамасыз етуді толық ұсынған.
«Электр энергетикасы туралы» Заң бойынша, тендер өтті деп танылуы үшін кемінде екі қатысушының өтінімі барлық шартқа сәйкес келуі тиіс. Осыған байланысты, тендер «өтпеді» деп танылды.
Дегенмен, Заңның 7-1 тармағы 15-6 бабына сәйкес, егер қайталама тендер осылай өтпеді деп танылса, бірақ талапқа сай бір қатысушы болса, уәкілетті орган (Энергетика министрлігі) Үкіметке осы жалғыз қатысушыны жеңімпаз ретінде анықтау туралы ұсыныс жібереді. Дәл осы процесс жүзеге асырылды.
Жеңімпаз компания туралы не белгілі?
GCL&Integra Energy Ltd. – 2025 жылдың 3 қазанында «Астана» халықаралық қаржы орталығында (АХҚО) тіркелген жеке компания.
Оның құрылтайшылары – Қытайлық GCL-POLY (TAICANG HARBOUR) LIMITED және АХҚО-да 2024 жылдың қарашасында тіркелген Gas Technology Ltd. жеке компаниясы.
Компания иелері кімдер?
- GCL-POLY: Ашық дереккөздерге сәйкес, бұл компания Zhu Family Trust арқылы Zhu (Жу) отбасына тиесілі. Негізгі бенефициарлар – Zhu Gongshan (Жу Гуншан) және Zhu Yufeng (Жу Юфенг). Forbes мәліметі бойынша, Жу Гуншан мен оның отбасы 2,5 миллиард доллар байлығымен әлемдегі ең бай адамдар тізімінде 1577-орында. Олардың негізгі бизнесі – күн панельдеріне арналған материалдар.
- Gas Technology Ltd.: Бұл компанияның бірінші басшысы және жалғыз иесі – қазақстандық кәсіпкер Шахмұрат Мүтәліп. Ол сондай-ақ «Integra Construction KZ» компаниясының иесі (бұл компания Түркістан облысында 1000 МВт-тық бу-газ қондырғысын салатын консорциумның мүшесі). Сонымен қатар, Шахмұрат Мүтәліп 2024 жылдың ақпанында Кеңес Рақышевтің орнына Қазақстан бокс федерациясының президенті болып тағайындалған.
Екібастұз ЖЭС-3 жобасының құны қанша?
Екібастұз ЖЭС-3 құрылысының алдын ала техникалық-экономикалық негіздемесі (алдын ала ТЭН) бойынша жобаның құны 3,03 триллион теңгені құрайды. Станция отын ретінде Екібастұз көмірін пайдаланады.
Тендерге қатысушылардан талап етілген қаржылық қамтамасыз ету осы соманың 0,5% -ы, яғни 15,2 миллиард теңге болды.
Инвестор ақшасын қалай қайтарады?
Электр қуатының дайындығын қолдау қызметін (айына 2429 МВт) есепке алғанда, 15 жыл ішінде жобаның жалпы құны 8,4 триллион теңгеге жетеді. Инвестор салған қаржысын осы 15 жыл ішінде тарифтер арқылы қайтаруы тиіс.
Келісім бойынша инвестор:
- Айына 1 МВт қуат үшін 19,3 миллион теңге алады;
- Өндірілген электр энергиясын «Жаңартылатын энергия көздерін қолдау жөніндегі есеп айырысу-қаржы орталығы» (ЖЭК АҚО) арқылы бірыңғай сатып алушыға сатады.
Келісімшарт қашан жасалады?
Тендерлік комиссияның отырысы 15 қазанда өтіп, хаттама 16 қазанда жарияланды. Енді Энергетика министрлігі тендер қорытындысы шыққан күннен бастап 20 күнтізбелік күн ішінде GCL&Integra Energy Ltd. компаниясымен ЖЭС-3 құрылысы туралы келісімшартқа отыруы қажет.
Одан кейін 30 күн ішінде «ЖЭК АҚО» компаниямен электр қуатының дайындығын қолдау қызметін сатып алу туралы шарт жасасады. Бұл процестер шамамен осы жылдың қараша айының ортасына дейін аяқталуы тиіс.
