iPhone смартфондары Қазақстанда айтарлықтай қымбаттауы мүмкін. Бұл АҚШ президенті Дональд Трамптың Қытайдан келетін импорттық тауарларға 54%-дық жаңа кедендік баж салығын енгізу туралы мәлімдемесіне байланысты. Бұл туралы Todayinfo ақпарат агенттігі хабарлайды.
Аталған шара негізінен Қытайда өндірілетін тауарларға бағытталған. Ал Apple компаниясының негізгі өндіріс базасы Қытайда орналасқанын ескерсек, жаңа тарифтер ең алдымен iPhone бағасына әсер етеді. Сарапшылардың болжамынша, құрылғылардың құны 43%-ға дейін өсуі мүмкін. Бұл жағдай отандық нарықта да бағаның күрт өсуіне әкелуі ықтимал.
iPhone 16 және басқа модельдердің болашақ бағасы
Rosenblatt Securities агенттігінің аналитиктері iPhone 16 базалық моделінің АҚШ-тағы бастапқы бағасы $799 болса, жаңа тарифтер нәтижесінде бұл баға $1142-ге дейін жетуі мүмкін дейді. Яғни, бірден 343 долларлық немесе 43%-дық өсім.
Ал iPhone 16 Pro Max моделі, қазіргі уақытта $1599 тұратын құрылғы, толық баж салығы жүктелсе, бағасы $2300-ге дейін көтерілуі мүмкін. Бұл — Apple тарихындағы ең қымбат жаппай сатылымға шыққан смартфон болуы ықтимал. Сондай-ақ, ақпан айында $599 бағасымен ұсынылған қолжетімді iPhone 16E моделі де $856-ға дейін қымбаттауы мүмкін.
Apple алдында тұрған екіұдай шешім: бағаны көтеру немесе клиентті жоғалту
CFRA Research сарапшыларының пікірінше, Apple жаңа шығындардың 5–10%-ын ғана тұтынушыға аударуға тәуекел етеді. Одан артық қымбаттау компания үшін нарық үлесінің жоғалу қаупімен тең. Сондықтан, Apple iPhone 17 шыққанға дейін (2025 жылдың күзіне жоспарланған) бағаны тұрақты деңгейде ұстауға тырысуы мүмкін.
Алайда, маржиналдық кірістің төмендеуі, өндірістік тізбектерді қайта қарау қажеттілігі және баға стратегиясының өзгеруі — Apple үшін нақты мәселеге айналмақ. Бұл факторлар компанияның Қазақстандағы бағасына да ықпал етеді, себебі импорттық модельдер мен доллар бағамы Қазақстан нарығына тікелей әсер етеді.
Қазақстан нарығына әсері: iPhone қолжетімсіз бола ма?
Қазақстанда iPhone бағасының шарықтауы халықтың сатып алу қабілетіне әсер етуі мүмкін. Қазірдің өзінде Apple өнімдері жоғары баға сегментіне жатады, ал 40%-дан жоғары өсім көптеген тұтынушыларды балама өнімдерге көшіріп жіберуі ықтимал. Бұл отандық ресми және бейресми дистрибьюторларға да қосымша қысым жасайды.
Қазақстандық сарапшы Айбек Қуанышевтың пікірінше:
«Бұрын доллар бағамының ауытқуы iPhone бағасына әсер ететін негізгі фактор болса, енді геосаяси және тарифтік саясат та маңызды рөл ойнай бастады. Бұл жағдай бағаны тұрақтандыру үшін Apple-дің өндірісті басқа елдерге көшіру процесін жеделдетуі мүмкін», — дейді ол.
Болашақта не күтеміз?
Apple қазірдің өзінде өндірісті Үндістан мен Вьетнамға көшіру бағытында жұмыс істеп жатыр. Дегенмен, толық көшу үшін уақыт пен инвестиция қажет. Осы аралықта АҚШ пен Қытай арасындағы сауда соғысы IT индустриясына жаңа бағыт беруі ықтимал. Apple-ден кейін басқа технологиялық алпауыттар да өз өндіріс тізбектерін қайта қарауға мәжбүр болады.
Осылайша, тарифтік өзгерістер тек iPhone бағасына ғана емес, жаһандық технология нарығына да ұзақ мерзімді әсер етуі мүмкін. Қазақстанда бұл жағдай бағаларға, жеткізу көлеміне және құрылғыға деген сұранысқа ықпал ететін болады.
