Қазақстанда кредитті мерзімінен бұрын өтеу тәртібі жаңарады. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі қарыз алушыларға жаңа қағидаларды түсіндірді. Өзгерістер 2025 жылғы 31 тамыздан бастап күшіне енеді.
Мерзімінен бұрын өтеудің тиімділігі
Кредитті жоспарланған уақыттан ерте төлеу қарыз алушыға:
-
артық пайыздық төлемді азайтуға;
-
борыштық міндеттемелерден тезірек құтылуға;
-
кредиттік тарихын жақсартуға мүмкіндік береді.
Өтеу түрлері:
-
толық өтеу – барлық берешекті жабу;
-
ішінара өтеу – жоспардан тыс қосымша төлем енгізу.
Ішінара төлем кезінде:
-
ай сайынғы төлемді сол күйі сақтап, кредит мерзімін қысқартуға;
-
не мерзімді сақтап, ай сайынғы төлемді азайтуға болады.
Банктердің құқығы
Қаржы ұйымдары заңнама аясында өз ережелерін бекіте алады. Олар:
-
ең төменгі төлем сомасын;
-
өтініш қабылдау мерзімін;
-
қаражат есептен шығару күнін белгілей алады.
Сондай-ақ қарыз алушыларға сақтандыру төлемдерін қайтару, ипотека бойынша ауыртпалықты алу тәртібі сияқты мәселелерді банкпен алдын ала нақтылап алу ұсынылады.
Айыппұлдарға қатысты жаңа норма
Қазіргі тәртіп бойынша, банктер қарызды мерзімінен бұрын өтеген жағдайда айыппұл сала алады:
-
алғашқы 6 айда – 1 жылға дейінгі қарыздар үшін;
-
алғашқы 1 жылда – ұзақ мерзімді қарыздар үшін.
2025 жылғы 31 тамыздан бастап:
-
айыппұл санкциялары тек заңды тұлғаларға қолданылады;
-
жеке тұлғалар кредитті кез келген уақытта ешқандай айыпақысыз өтей алады.
Бұл норма жаңа және бұрын жасалған барлық келісімшарттарға қатысты болады. Дегенмен өзгерістер күшіне енгенге дейін төленген айыппұлдар қайта есептелмейді.
Агенттіктің кеңесі
Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі қарыз алушыларға кредитті мерзімінен бұрын төлеу алдында:
-
жеке қаржылық резервін бағалауға;
-
бос қаражатты пайдаланудың балама жолдарын қарастыруға кеңес береді.
