2025 жылғы 20 мамырда Қытайдың Алтай қаласында өткен «Үлкен Алтай» халықаралық конференциясы – Қазақстан мен Қытай арасындағы өңіраралық байланыстардың жаңа кезеңін айқындаған айтулы оқиға болды. Бұл шарада Абай облысы жалпы құны 1 миллиард 568 миллион АҚШ долларын құрайтын 15 инвестициялық меморандумға қол қойып, еліміздің шығысында қарқынды экономикалық серпілістің басталғанын паш етті. Бұл туралы Todayinfo.kz ақпарат агенттігі жазды.
Суретте – осы тарихи келісімдердің куәсі болған маңызды сәт: Абай облысының әкімі Берік Уәли Қытай тарапының жоғары лауазымды өкілімен кешкі аста іскерлік әңгіме үстінде. Қос тараптың арасындағы аудармашы арқылы жүріп жатқан әңгіме – халықаралық дипломатияның күнделікті, бірақ өте маңызды сәттерінің бірі. Қытай дәстүріндегі оң жағынан орын беру – қонаққа деген ең жоғары құрметтің нышаны. Бұл суретте де дәл осы жоралғы айқын көрініс тауып тұр: Қытайлық тараптың басты өкілі сол жақта отырса, Берік Уәли – қонақтар үшін ең мәртебелі орын саналатын оң жақта жайғасқан. Бұл — Абай облысы делегациясына көрсетілген жоғары құрметтің нақты белгісі.
Берік Уәлидің осы келіссөздер үстіндегі беделі мен шешендігі кездейсоқ емес. ҚР Президентінің бұрынғы баспасөз хатшысы ретінде ол дипломатия мен сөздің салмағын терең түсінеді. Оның тәжірибесі мен беделі Қытай инвесторларымен нақты және нәтижелі келіссөздер жүргізуіне үлкен сеп болғаны анық.
Абай облысының бұл жолғы делегациясы – ең ауқымды құраммен келген топ болды. Олардың қатарында мемлекеттік органдар өкілдерімен қатар, кәсіпкерлер, білім саласы мен ғылым қайраткерлері де болды. Бұл – облыстың тек экономикалық емес, мәдени, білім және технологиялық даму бағыттарында да жан-жақты серіктестік орнатуға ниетті екенін білдіреді.
Жаңа меморандумдар ауыл шаруашылығынан бастап, электроника өндірісі мен логистикаға дейінгі түрлі салаларды қамтиды. Айрықша атап өтерлік жобалардың бірі – Семейдегі аспалы көпірге заманауи LED жарықтандыру орнату. Бұл тек инфрақұрылымды жақсартумен шектелмей, қаланың туристік келбетін жандандыруға да ықпал етеді. Сонымен қатар, электроника зауытының құрылысы – Абай облысы үшін жаңа технологиялық дәуірдің бастауы болмақ.
Қытай мәдениетіндегі ресми ас беру салтанаттары мен отырыс орындарының реттілігі – ежелден дипломатия мен серіктестік орнатудың нәзік символына айналған. Осы бір мәдениет контекстіндегі қарапайымдай көрінетін үстелдегі орын тәртібі, тост кезектестігі мен әңгіме өрбу стилі – ірі экономикалық шешімдердің дипломатиялық негізін құрайды.
Берік Уәлидің оң жақтағы орны – жай ғана фотосуреттегі жағдай емес, Қазақстан мен Қытай арасындағы сенімді серіктестіктің айқын көрінісі. Бұл сурет – тарихи келісімдердің тынысын, достық пен өзара құрметке негізделген жаңа қарым-қатынас форматын көзбен көріп, көңілмен сезінуге мүмкіндік береді.
Осылайша, Абай облысы өзінің шекаралық мүмкіндігін тиімді пайдаланып, халықаралық хабқа айналуға нақты қадам жасап отыр. Бұл – тек облыс үшін емес, тұтас Қазақстан үшін жаңа экономикалық көкжиектердің ашылғанын білдіретін бетбұрыс сәт.
Мейіржан Әуелханұлы, журналист
