Көңіл айту дәстүріндегі мәселелер
Қоғам белсендісі Тоғайбай Нұрмұратұлы жаназада қолданылатын тіркестердің мағынасына назар аударып, кейбір сөздерді дұрыс қолданбау мәселесін көтерді. Оның айтуынша, «Иманды болсын» немесе «Иманы саламат болсын» тіркестері мағынасыз және көңіл айтудың шынайы мәнін жеткізбейді.
Қолдануға болатын көңіл айту тіркестері
Белсенді көңіл айтуда дұрыс қолданылатын дәстүрлі тіркестерді ұсынды:
- «Қазаның арты қайырлы болсын»
- Бұл тіркес марқұмның жақындарына сабыр тілеп, артында қалған ұрпақтың аман болуын білдіреді.
- Қайғыны жеңілдететін сөздер:
- «Амал не, тас түскен жеріне ауыр.»
- «Тірі жан тіршілігін қылады, өлген артынан өлмек жоқ.»
- «Бекем бол, денсаулығыңды ойла, артында қалған бала-шағаға бас-көз бол.»
- Марқұмды жерлегеннен кейін:
- «Топырағы торқа болсын.»
- «Жатқан жері жайлы болсын.»
- «Аруағы риза болсын.»
- «Артында қалған ұрпағына ұзақ ғұмыр берсін.»
«Иманды болсын» тіркесінің мәселесі
Тоғайбай Нұрмұратұлының айтуынша, «Иманды болсын» тіркесі көңіл айтудың шынайы ниетін жеткізбейді және қазақы дәстүрлерге сәйкес келмейді. Бұл сөз соңғы жылдары кең тарағанымен, терең мағыналық негізі жоқ дейді ол.
Көңіл айту – қайғыны бөлісіп, жұбату үшін қолданылатын маңызды дәстүр. Тоғайбай Нұрмұратұлының ұсыныстары көңіл айтуда шынайылық пен дәстүрді сақтау қажеттігін көрсетеді. Сондықтан көңіл айту кезінде тек мәні бар, дұрыс тіркестерді қолдану ұсынылады.