Қазақстан мұсылмандарының діни басқармасы (ҚМДБ) ДНҚ сараптамасына қатысты шариғат тұрғысынан пәтуа шығарып, баланың тегін анықтау мәселесінде оның қай жағдайларда қолданылатынын айқындады. Бұл пәтуа әсіресе, ата-аналар арасында балаға қатысты даулы жағдайлар туындаған кезде өзекті болып табылады.
Бұл туралы Todayinfo ақпарат агенттігі хабарлайды.
Фото: © freepik.com
Шариғаттағы текті анықтау жолдары
Ислам діні бойынша, баланың тегін анықтаудың төрт негізгі тәсілі бар:
- Ақ некемен дүниеге келуі – бала заңды некеде туған деп есептеледі.
- Әкенің мойындауы – әке баланың өзінікі екенін ашық түрде растайды.
- Куәлік келтіру – баланың тегі туралы куәгерлердің сөзі дәлел бола алады.
- Қияфа әдісі (ұқсату) – баланың сыртқы келбеті немесе мінез-құлқындағы ерекшеліктері әкесіне ұқсауы арқылы анықталады.
ҚМДБ бұл тәсілдерге сүйене отырып, ДНҚ сараптамасын жасау тек белгілі бір жағдайларда ғана дұрыс деп шешті.
ДНҚ сараптамасын қолдану жағдайлары
Ислам Фиқһ академиясы ДНҚ арқылы текті анықтаудың төрт нақты жағдайын ұсынады:
- Балаға талас болғанда – екі тарап тегі белгісіз бала үшін дауласқан жағдайда.
- Балалардың ауысып кетуі – ауруханаларда немесе жетімдер үйінде орын алған шатасулар кезінде.
- Табиғи апаттар немесе соғыс жағдайлары – қайтыс болған немесе жоғалған адамдардың кімге тиесілі екенін анықтау үшін.
- Нақты текті мойындамау мәселесі – анық болған текті ДНҚ нәтижесіне сүйене отырып, мойындамау дұрыс емес деп есептеледі.
Бұл шешімдер қажеттілікке байланысты сараптама жасауға рұқсат береді, бірақ оның негізсіз қолданылуына тыйым салады.
ДНҚ-ның шариғаттағы орны
Ғұламалардың пікірлері бұл мәселеде екіге бөлінеді:
- Көпшілік ғалымдардың пікірі бойынша, ДНҚ арқылы анықтау қияфа әдісінен жоғары дәлел болып табылады.
- Басқа көзқарас – ДНҚ нақты ғылыми дәлел ретінде қабылданып, шариғаттағы басқа дәлелдерге қарағанда маңыздылығы жоғары болуы мүмкін.
ҚМДБ шешімінде ДНҚ сараптамасы нақты қажеттілік туындағанда ғана қолданылып, шариғат принциптерімен үйлесімді болуы керек екені айтылды.
PS
Қазақстан мұсылмандарының діни басқармасы шариғатқа негізделген нақты нұсқаулықтар ұсынып, балаға таласқан жағдайларда ДНҚ сараптамасын қолданудың дұрыс жолдарын айқындап берді. Бұл пәтуа діни және құқықтық тұрғыдан өзекті мәселелерді шешуде бағыт-бағдар береді.
