Қазақстанда атом электр стансасының (АЭС) құрылысын жүргізу елдің энергетикалық саясаты мен экономикасына елеулі оң өзгерістер әкелетін стратегиялық қадам болып табылады. Қазақстанда уранның ірі қоры бар, ол әлемдік қордың шамамен 12 пайызын құрайды. Сондықтан да Қазақстан уран өндіру саласында жетекші елдердің қатарында тұр.
АЭС салу арқылы Қазақстан өзінің ішкі ресурстарын электр энергиясын өндіру үшін тиімді пайдалана алады, бұл отын импортына тәуелділікті азайтуға және елдің энергетикалық қауіпсіздігін нығайтуға мүмкіндік береді. Бұл сонымен қатар ішкі энергетикалық ресурстарды оңтайландыру және саланы дамыту үшін қосымша мүмкіндіктер жасайды. Атом электр стансалары парниктік шығарындыларды азайтады, бұл – көмір және газ электр стансаларымен салыстырғанда атмосфераның ластану деңгейін айтарлықтай төмендетеді деген сөз. Сондай-ақ, климаттың өзгеруіне және ауа сапасының жақсаруына да ықпал етеді.
Прагматикалық көзқараспен қарайтын болсақ, баламалы энергетика көздері сұранысты түгелдей қамти алады деп нық сеніммен айта алмаймыз. Өйткені, табиғи жолмен қайта қалпына келетін энергия көздерінен қуат жинайтын жабдықтарды орналастырудың өзіндік тәртібі, техникалық шарттары бар. Мына жерге күннің сәулесі көп түседі немесе ана жерде жел қатты соғады деген қазақы долбармен қондырғыларды кез келген жерге қоя алмайсыз. Қоршаған ортаның жағдайы жабдықтың техникалық шарттарына сәйкес келмесе, қуаттың өндірілуі көздегеніміздей болмайды. Оған біздегі құбылмалы ауа райын, климаттың ерекшелігін, экологиялық ахуалды қоссаңыз, мәселенің ар жағы өзінен-өзі түсінікті бола кетеді. Бұл мәселеге алдымен ғылыми ізденістер жүргізу, қолданбалы тәжірибелерді енгізу, зерттеу-зерделеуді іске асыру тұрғысынан қарауымыз қажет.
Шынында да біз неден қорқамыз? Атом электр стансасы бізге энергия импортына тәуелділікті жойып, кәсіпорындардың үздіксіз жұмыс істеуіне мүмкіндік береді. Сонымен қатар өндірісте жаңа жұмыс орындары ашылады. Тариф арзандап, өнімнің өзіндік құны төмендейді. Бір сөзбен айтқанда, халықтың табысы артады. Біздің көздегеніміз де осы емес пе?! Естіп жүргеніміздей, көп адамдар ядролық жарылысты атом электр стансасымен шатастырып жатады. Әрине, жұрттың бәрі маман емес, қоғамда әртүрлі пікірлердің болуы заңдылық. Бұл мәселені ғалымдардың еншісіне, халықтың өзіне қалдырғанымыз жөн. «Көз – қорқақ, қол – батыр» демекші, бізге қазір ауызбіршілік ауадай қажет. Биылғы Жолдау нақты мақсаттарды орындауға жетелейтін баспалдақ іспетті. Іргетасы пен баспалдағы берік болса, Қазақстанның келешегі жарқын болмақ.
Қалыйма ЖАНТӨРЕЕВА — облыстық мәслихаттың депутаты, Түркістан облысының құрметті азаматы.
