Фото: Халық үні
Қазақстанда балабақшаларды қаржыландырудың ваучерлік жүйесі енгізіліп жатыр, бұл әдіс ата-аналарға мектепке дейінгі ұйымдарды еркін таңдауға мүмкіндік беріп, қаржыландыруды «ақша балаға жұмсалады» қағидасы бойынша дербестендіруді көздейді. Қазіргі уақытта Тараз, Шымкент және Түркістан қалаларында пилоттық жоба ретінде жүзеге асырылған бұл механизм мемлекеттік және жеке балабақшалар арасында бәсекелестікті арттырып, қаржыландырудың ашықтығын қамтамасыз етуге бағытталған.
Ваучерлік Жүйенің Артықшылықтары
Ваучерлік жүйе әрбір баланың білім алуына бөлінген қаражатты нақты балаға жұмсауды көздейді. Мектепке дейінгі мекемелер енді қаржыландыруды тікелей өздеріне емес, нақты балаға алатындықтан, ата-аналар балабақшаны таңдау мүмкіндігіне ие болды. Бұл өз кезегінде білім беру сапасын арттыруға, жеке және мемлекеттік сектордағы мектепке дейінгі ұйымдар арасында бәсекелестікті қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Пилоттық Жобаның Қолданылуы
- Тараз: 157 мектепке дейінгі ұйымның барлығы ваучерлік қаржыландыруға көшіп, үш айда 21 мыңнан астам ваучер таратылды. Жаңа ашылған 19 ұйым да бұл қаржыландыруға қосылды.
- Шымкент: 589 мектепке дейінгі ұйым ваучерлік жүйеге көшті, және қазан айынан бастап 4646 балаға ваучер берілді.
- Түркістан: 144 балабақша жаңа механизм бойынша қаржыландырылады, 236 балаға ваучер берілді.
Қаржыландырудың Ашықтығы мен Жүйелілігі
Ваучерлік жүйе қаржыландыру процесінің толық ашықтығын қамтамасыз етеді, қаражат ата-аналардың баланың қатысуын растағаннан кейін ғана аударылады. Мұндай әдіс мемлекеттік шығындарды тиімді пайдалануға және ата-аналар мен қоғам алдындағы ашықтыққа қол жеткізуді мақсат етеді.
Жоспарлар
Жаңа жүйе келесі жылдан бастап елдің өзге өңірлеріне таратылады деп күтілуде. Қазақстан бойынша қазіргі таңда 11 642 мектепке дейінгі ұйым бар, олардың 5 532-сі мемлекеттік, 6 110-ы жеке мекемелер. Бұл жүйе 2 жастан бастап балабақшаға дейінгі балаларды қамту деңгейін арттыруға бағытталған.
Ваучерлік қаржыландыру балабақша таңдау құқығын кеңейтіп, білім беру сапасын көтеріп, барлық балалардың мектепке дейінгі білім алуға тең қолжетімділігін қамтамасыз етеді деп күтілуде.
