Қазақстанда қан айналымы жүйесі аурулары бар азаматтардың саны артып келеді. Сонымен қатар, инфаркт алған қазақстандықтардың жасы төмендеуде. Мұның себебі неде және қауіп тобына кірмеудің жолдары қандай?
Қан айналымы жүйесі ауруларының өсуі
ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің Tengrinews.kz редакциясының ресми сауалына берген жауабына сәйкес, 2024 жылы қан айналымы жүйесі ауруларымен диспансерлік бақылауда 1 855 723 пациент болса, 2023 жылы – 1 808 476 пациент болған. Яғни, бір жыл ішінде пациенттер саны 50 мыңға жуық адамға өскен. Бұл немен байланысты?
Министрліктің жауабында: «Жас кезде миокард инфарктісіне әкелетін негізгі себептер: дұрыс тамақтанбау, салауатты өмір салтын ұстанбау, жұмыс және демалыс режимін сақтамау. Сондай-ақ, тұқым қуалаушылық факторлары, стресстен, эмоционалдық күйзелістерден, зиянды сусындарды, соның ішінде энергетиктерді шамадан тыс тұтынудан болатын ағзаға түсетін ауыртпалықтың салдары да әсер етуі мүмкін», — делінген.
«Жүрек аурулары» жасаруда
Денсаулық сақтау министрлігінің мәліметінше, 2024 жылы 12 686 адамға инфаркт диагнозы қойылса, 2023 жылы — 16 013 адамға қойылған. Бұл ауруға шалдыққандар саны азайғанымен, оған жас қазақстандықтар көбірек ұшырауда. Мұны елордалық №2 қалалық көпбейінді ауруханасының интервенциялық кардиология және аритмология бөлімінің меңгерушісі Темірбек Жанпайызов та растайды.
Дәрігердің айтуынша: «Инфарктпен ауыратындардың жасы бүгінде айтарлықтай жасарып кетті. Егер бұрын бұл ауру көбінесе егде жастағы адамдарға – 60 жастан асқандарға тән деп есептелсе, қазір біз миокард инфарктісінің бірінші түрімен (атеросклероз) ауыратын 35-45 жастағы жас пациенттерді көп көреміз. Көбінесе бұл өмір салтымен, тамақтанумен және тұқым қуалаушылықпен байланысты».
Медицина қызметкерінің айтуынша, жағдайды тек халықты уақтылы скринингтен өткізу, салауатты өмір салтын белсенді насихаттау және халықты үнемі ақпараттандыру арқылы ғана түзетуге болады.
Қауіпті белгілер: кардиологқа қашан жүгіну керек?
«Жүрек тұсындағы және төс артындағы кез келген ауырсынуды жүрек ауруы ретінде қарастыру керек, сондықтан жалпы тәжірибелік дәрігерлерге, терапевтке, кардиологқа жүгіну керек. Мұны тұрғылықты жеріңіздегі емханада жасауға немесе жағдайыңыз нашарлаған кезде жедел жәрдем шақыруға болады», — деп атап өтті Жанпайызов.
Дәрігердің айтуынша, жүрек ауруларының ішінде көбінесе коронарлық тамырлардың атеросклеротикалық зақымдануы кездеседі: миокард инфарктісі, тұрақсыз стенокардия, күш түсетін стенокардия.
«Жүкті әйелдер мен босанғаннан кейінгі әйелдерде перипартальды кардиомиопатия жағдайлары жиілеп кетті. Сондай-ақ, медициналық көмекке кеш жүгінуге байланысты созылмалы жүрек жеткіліксіздігі бар пациенттердің айтарлықтай өскенін атап өткен жөн», — деп түсіндірді маман.
Инфаркт қаншалықты қауіпті?
Инфаркт – өте қауіпті ауру, әртүрлі елдерде өлім қаупі 6-дан 10 пайызға дейін. Өкпенің ісінуі және кардиогендік шок түріндегі асқынулар болған жағдайда, инфаркттан қайтыс болу қаупі 90 пайызға жетеді.
«Миокард инфарктісінен кейінгі өмір сүру ұзақтығы да аурудың ауырлық дәрежесіне, оның асқынуына және уақтылы мамандандырылған көмек алуға байланысты. Денсаулыққа ортақ жауапкершілік – дәрігердің ұсыныстарын орындау және өзін-өзі бақылау да маңызды, өкінішке орай, пациенттер мұны жиі орындамайды. Нәтижесінде аурулардың өршуі және қайтадан шұғыл ауруханаға жатқызу жағдайлары орын алады», — деп қорытындылады дәрігер.
