Сенат депутаты Жанна Асанова телефон алаяқтығының қарқынды өсуіне алаңдаушылық білдіріп, SIM-карталарды тіркеуді қатаңдату, SIP-байланыс пен сим-бокстарды бақылауға алу қажеттігін көтерді. Бұл туралы Todayinfo ақпарат агенттігі хабарлайды.
Сенатор өз сұранысын премьер-министр Олжас Бектеновқа жолдап, абоненттерді сәйкестендіру жүйесіндегі әлсіз тұстарды алаяқтар белсенді пайдаланып отырғанын атап өтті.
SIM-карталарды бөтен ИИН арқылы тіркеу – алаяқтардың негізгі құралы
Жанна Асанованың айтуынша, Қазақстанда интернет алаяқтығының күрт өсуі құқық қорғау органдарының көбінесе қылмыстың салдарымен күресіп, алайда оның негізгі себебін жоюға жеткілікті назар аудармай отырғанын көрсетеді.
«Бүгінгі таңда SIM-карталарды тіркеу тек ИИН көрсету арқылы SMS көмегімен жүзеге асырылады, алайда абоненттің жеке басын нақты тексеру жүргізілмейді. Бұл **алаяқтардың бөтен деректерді пайдалануына және қылмыстық әрекеттер үшін SIM-карталарды оңай тіркеуіне мүмкіндік береді», – деп мәлімдеді сенатор.
Осы механизм «Жеке деректер және олардың қорғалуы туралы» және «Информатизация туралы» заңдарға қайшы келеді. Нәтижесінде, қылмыскерлер SIM-карталарын оңай ауыстырып, өз тұлғасын жасырып, жауапкершіліктен құтылады.
Сим-бокстар – телефон алаяқтығының негізгі құралы
Телефон алаяқтығының кең тараған әдістерінің бірі – сим-бокстарды пайдалану. Бұл құрылғылар бір уақытта жүздеген SIM-картаны басқара алады, осылайша жалған қоңыраулар мен алаяқтық схемаларды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
«Кейбір сим-бокстар бір күнде 200 SIM-картаны ауыстырып, 2 миллион минуттан астам алаяқтық трафик жасай алады. Бүгінгі таңда SIP-байланыс кез келген адамға қолжетімді, ал сим-бокстар Қазақстанға ешқандай бақылаусыз әкелінуде», – деп атап өтті Асанова.
Бұл құқық қорғау органдарына қиындықтар туғызады, себебі қылмыскерлер өз әрекеттерін оңай жасырып, анықтаудан құтылып кетеді.
Сенатор қандай шараларды ұсынды?
Телефон алаяқтығын тоқтату үшін Жанна Асанова келесі шараларды ұсынды:
- SIM-карталарды тіркеу процесін күшейту:
- Бөтен деректермен тіркеуді болдырмау үшін биометриялық сәйкестендіру мен анкета арқылы жеке басын растау жүйесін енгізу.
- SIP-байланысты лицензиялау:
- SIP-байланысты лицензияланатын қызмет түрлерінің тізіміне енгізу, оның пайдалануын бақылау.
- Сим-бокс құрылғыларын бақылау және заңнамалық реттеу:
- Сим-бокстардың Қазақстанға әкелінуін қадағалау және оларды қылмыстық схемаларда қолдануға тыйым салу.
- Лицензияланбаған SIP-байланыс пен сим-бокстарды пайдаланғаны үшін жауапкершілік енгізу:
- Заңсыз қолдануды болдырмау үшін лицензияланбаған SIP-байланыс пен сим-бокстарды қолданғаны үшін қылмыстық жауапкершілікті заңмен бекіту.
Қазақстанда телефон алаяқтығының күшеюі SIM-карталарды тіркеудің әлсіздігінен, SIP-байланыс пен сим-бокстардың бақылаусыз пайдаланылуынан туындап отыр. Жанна Асанова бұл мәселені шешу үшін SIM-карталарды тіркеу процесін күшейтуді, SIP-байланыс пен сим-бокстарды заңнамалық тұрғыда бақылауды ұсынды. Егер бұл шаралар іске асса, Қазақстанда алаяқтық схемалардың саны айтарлықтай азайып, азаматтардың жеке деректері мен қаржылық қауіпсіздігі жоғарылайтын болады.
