🔹 Тікелей шетелдік инвестициялардың ағымы 36%-ға азайды
2024 жылдың алғашқы тоғыз айының қорытындысы бойынша Қазақстанға тартылған тікелей шетелдік инвестициялардың (ТШИ) көлемі 12,7 млрд АҚШ долларын құрап, өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 35,7%-ға азайды. Бұл көрсеткіш Қазақстанда инвестициялардың екі жыл қатарынан төмендеп келе жатқанын көрсетеді. 2023 жылы бұл төмендеу 16,2%-ды құраған еді.
Қазақстанның 2029 жылға дейінгі Инвестициялық саясат тұжырымдамасына сәйкес, 2024 жылы ТШИ көлемі 5,1%-ға өсіп, 24,8 млрд АҚШ долларына жетуі керек болатын. Алайда қазіргі динамикаға сүйене отырып, бұл жоспардың орындалуы екіталай екені байқалады.
Қай салаларда инвестиция азайды?
2024 жылы ТШИ көлемі 15 саланың 11-інде қысқарды. Ең үлкен төмендеу:
✅ Тау-кен өнеркәсібі: – 3,8 млрд АҚШ доллары
✅ Өңдеу өнеркәсібі: – 1,4 млрд АҚШ доллары
✅ Жылжымайтын мүлікпен операциялар: – 245,3 млн АҚШ доллары
Бұдан бөлек, кейбір секторларда тіпті шетелдік инвесторлар қаражаттарын кері қайтарып жатыр.
🚫 Көлік және логистика: – 192,4 млн АҚШ доллары
🚫 Қаржы және сақтандыру: – 5,7 млн АҚШ доллары
Қай салаларда өсім бар?
✅ Көтерме және бөлшек сауда: +10,7% (4,2 млрд АҚШ доллары)
✅ Ақпарат және байланыс: +7,4% (343,9 млн АҚШ доллары)
✅ Электр және жылу энергиясы: +46,1% (228,9 млн АҚШ доллары)
✅ Сумен жабдықтау және қалдықтарды өңдеу: +40,7% (11,1 млн АҚШ доллары)
Қазақстанға инвестиция салатын елдер өзгерді ме?
Шетелдік инвесторлар арасында әртүрлі тенденция байқалады. Қазақстанның басты инвестициялық серіктесі – Нидерланды, 2024 жылы ТШИ көлемін 35,7%-ға (7,1 млрд АҚШ долларына) азайтты.
Сонымен қатар, төмендеу келесі елдерде тіркелді:
🚫 Швейцария: –74,9% (1,4 млрд АҚШ доллары)
🚫 Қытай: –46,5% (630 млн АҚШ доллары)
🚫 Германия: –32,3% (201 млн АҚШ доллары)
🚫 БАӘ: –12,8% (63 млн АҚШ доллары)
Глобалды инвестициялық трендтер қандай?
2024 жылы әлемде жалпы тікелей шетелдік инвестициялардың көлемі 11%-ға өсіп, 1,4 трлн АҚШ долларына жетті. Бірақ Еуропалық экономикаларды есепке алмасақ, әлемдік инвестициялық ағындар 8%-ға қысқарды. Сарапшылардың пікірінше, бұл төмендеу БҰҰ-ның Тұрақты даму мақсаттарын жүзеге асыруға қауіп төндіреді, себебі халықаралық қаржыландыру бұл мақсаттарға жетуде үлкен рөл атқарады.
📌 Қорытынды
Қазақстанға инвестиция тарту көлемінің төмендеуі елдің экономикалық тартымдылығына кері әсерін тигізуі мүмкін. Инвесторлар үшін қолайлы бизнес-ортаны қалыптастыру және капитал ағынын ынталандыру мақсатында Қазақстан билігі қандай қадамдар жасайтыны алдағы уақытта белгілі болмақ.
