Тәуелсіздікті алғаннан кейін Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесі құрылып, әлеуметтік, экономикалық және саяси салалардағы түрлі кедергілерге бейімдеп, дамыта түсті. Мемлекет Қазақстанның қолданыстағы зейнетақы жүйесін құру үшін түрлі реформаларды, заңдар мен нормативтік құқықтық актілерді, сондай-ақ қосымша бұйрықтарды жүзеге асырды.
Адам ресурстары бойынша консалтингтік компанияға қызмет көрсететін Mercer жыл сайын CFA институты қаржыландыратын Монаш қаржылық зерттеу орталығымен бірлескен зерттеу жүргізеді.
“Mercer CFA Institute Global Pension Index” — әлем халқының 64 пайызын қамтитын 47 елдің зейнетақы жүйесін салыстыратын тұтас зерттеу жұмысы. Олар өз талдауында зейнетақы жүйесінің кемшіліктерін атап, жүйені дамытуға көмектесетін ықтимал реформаларды ұсынады.
2023 жылғы талдауға Ботсвана, Хорватия және Қазақстан сынды жаңа елдерді қосылған. Қазақстан 60-тан 65 пайызға дейін «C+» санаттағы елдер қатарына ілінді. Франция, Испания, Колумбия, Гонконг, БАӘ, АҚШ және Хорватия сияқты озық елдермен бір санатта бағаланды. Жоғарыда аталған дамыған елдер арасындағы ең жоғары көрсеткішті, Қазақстан 64.9% көрсетіп, 47 елдің ішінде 20-орынға ие болды.
Қазақстанның зейнетақы табыстары жүйесін талдаудың негізгі аспектілеріне мыналар жатады:
1.Зейнетақы кірістері жүйесінің құрылымы
2.Қаржыландыру механизмі
3.Жүйені ықтимал жақсартулар
4.2023 жылға арналған индекс мәні және жалпы көрсеткіштер
Баяндамада Қазақстанның зейнетақы жүйесінің көп қырлы құрылымы атап көрсетіліп, оның жұмысын жақсарту сияқты нақты қадамдар ұсынылады.
Фото: ашық дереккөзден
Нұрай Асылбек
