(Bloomberg) Қазақстанның ұлттық мұнай-газ компаниясы ҚазМұнайГаз Болгариядағы Лукойл Нефтохим Бургас мұнай өңдеу зауытын сатып алуға өтініш берген үміткерлердің қатарында. Бұл туралы келіссөздерге жақын екі дереккөз мәлімдеді.
Келіссөздер мен қаржыландыру
Лукойл Нефтохим Бургас зауытының негізгі акционері Litasco SA бірнеше ықтимал сатып алушыдан міндетті ұсыныстар алған, оның ішінде ҚазМұнайГаз компаниясы да бар. Қаржыландыру мәселесін шешуде қазақстандық компания әлемдегі ірі тәуелсіз мұнай трейдері саналатын Vitol Group-пен жұмыс істеп жатыр.
Еуропаға қазақстандық мұнай жеткізу
Ресейдің Украинаға қарсы соғысы басталғалы еуропалық мұнай өңдеу зауыттары Қазақстан мұнайының импортын ұлғайтты. Қазір Каспий құбыр консорциумы арқылы жеткізілетін мұнайдың 80%-ы еуропалық нарыққа кетеді. Бұрын бұл көрсеткіш шамамен 50% болған.
2023 жылы Болгария ресейлік мұнайды импорттауға тыйым салды, бұл қазақстандық мұнайдың елдегі өңдеу үлесін 40%-ға дейін арттырды. Қалғаны Таяу Шығыстан жеткізіледі.
Зауытты сатып алу шарттары
ҚазМұнайГаз Болгариядағы зауытты сатып алу процесін бір ай ішінде аяқтауды жоспарлап отыр. Келісім құны шамамен $1 миллиардты құрауы мүмкін. Алайда, келісімнің басты шарты — қаражаттың Ресейге аударылмайтынына кепілдік беру.
Сарапшылар пікірі
Wood & Co сарапшысы Джонатан Лэмбтың айтуынша, бұл келісім ҚазМұнайГаз үшін айтарлықтай тиімді болмақ. Компанияға Қазақстандағы мұнай өңдеу көлеміне шектеу қойылғандықтан, бұл зауытты сатып алу аймақтағы өндіріс қуатын екі есеге арттырады. Сонымен қатар, Бургас зауытының 2015 жылы $1.5 миллиардқа жаңғыртылған гидрокрекинг құрылғысы бар.
Лукойл компаниясы Болгария зауытын сатуды 2023 жылы бастаған. Бұған «дискриминациялық заңдар және әділетсіз саяси шешімдер» себеп болды деп хабарланды.
Бәсекелестер мен үкіметтің ұстанымы
ҚазМұнайГаз зауытты сатып алуға Болгария үкіметінің қолдауын сұрауда. Компания зауыттың ресейлік мұнайды қайта өңдеуге бейімделгенін және қазақстандық мұнайдың сапасы оған толық сәйкес келетінін алға тартуда.
Сонымен қатар, Венгрияның Mol Nyrt. компаниясы да бұл зауытты сатып алуға үміткерлер қатарында.
Болгарияның энергетика министрі Владимир Малинов зауыттың жекеменшік меншік иесінде екенін және үкіметтің меншік өзгерісіне тікелей қатыса алмайтынын мәлімдеді.
