Сарыағаш ауданында жүзім шаруашылығын қайта дамыту мәселесі ерекше назарға алынып, бұл бағытта ауқымды шаралар қолға алына бастады. Бұл туралы Сарыағаш аудандық баспасөз қызметіне сілтеме жасай отырып, Todayinfo ақпараттық агенттігі хабарлады. Ауданда жүзім шаруашылығын дамыту мәселелеріне арналған семинар-кеңес өтіп, оған аудан әкімі Арман Абдуллаев қатысып, шаруалармен ашық диалог жүргізді. Жиын барысында ауданда жүзім өсіруді қайта жандандырудың жолдары, оның әлеуметтік-экономикалық маңызы және болашақ жоспарлар талқыланды.
Кеңестегі негізгі мәселелер
Кеңес дәуірінде Сарыағаш ауданында жүзім шаруашылығы қарқынды дамыған болатын. Бұл сала аудан экономикасының маңызды бөлігіне айналып, шарап өндірісі үлкен табыс көзін құраған. Алайда, уақыт өте келе шаруашылықтың бұл түрі төмендеп, шарап зауыттары шикізат тапшылығынан жабылуға мәжбүр болған. Бүгінгі таңда Сарыағаш ауданында 627,9 гектар жерде жүзім өсіріледі. Оның ішінде 379,0 гектары «Silk Alley» шарап зауытына тиесілі болса, қалған 248,9 гектар жерді аудан шаруалары иеленіп отыр.
Аудан әкімі Арман Абдуллаев өз сөзінде өңірдегі ірі шарап зауыттарының бірі – Жібек жолы ауылындағы «Жетісу» ЖШС зауытының жұмысын тоқтатқаны туралы айтты. Шикізаттың жеткіліксіздігі зауыттың жабылуына себеп болған, ал бұл жағдай аудан экономикасына кері әсерін тигізіп, жергілікті шаруашылықтарға және кәсіпорындарға қиындықтар туғызған.
«Шикізаттың болмауына байланысты Жібек жолы ауылында орналасқан «Жетісу» ЖШС шарап зауыты бүгінгі таңда жұмысын тоқтатып, ауданымыздың әлеуметтік-экономикалық жағдайына кері әсерін тигізіп отыр. Ауданымыздың топырағы мен ауа-райы жүзімнен мол өнім алуға өте қолайлы. Жоғары агротехникалық шараларды қолдану арқылы сапасы дүниежүзілік стандарттарға сәйкес келетін өнім өндіруге болады», – деді Арман Абдуллаев.
Ағын су мәселесі және су үнемдеу технологиялары
Жүзім шаруашылығын дамытудағы негізгі мәселелердің бірі – ағын су тапшылығы. Аудан әкімі бұл жағдайдың көптеген жерлердің игерілмеуіне әкеліп отырғанын атап өтті. Судың жетіспеушілігі шаруалардың жұмысын қиындатып, олардың өндірістік әлеуетін төмендетуде. Алайда, аудан әкімдігі тамшылатып суару әдісін қолдану арқылы бұл мәселені шешуге болатынын айтты. Бұл әдіс су ресурстарын үнемдеуге ғана емес, сонымен қатар өсірілетін өнімнің сапасын арттыруға да көмектеседі.
Аудан әкімі Арман Абдуллаев тамшылатып суарудың экономикалық тиімділігін атап өтіп, шаруаларды осы технологияға көбірек көңіл бөлуге шақырды. Бұл әдіс суды үнемдеу арқылы гектардан алынатын өнімді арттырып, шаруалардың табысын еселеуге мүмкіндік береді.
Өзбекстанның тәжірибесін енгізу
Жүзім шаруашылығын дамыту барысында халықаралық тәжірибе алмасу мәселесіне де баса назар аударылды. Аудан әкімі Арман Абдуллаев облыс әкімінің бастамасымен Сарыағаш ауданының делегациясы қыркүйек айында Өзбекстанның Фергана облысына барып, жүзім шаруашылығының даму тәжірибесін зерттегенін айтты. Өзбекстанның бұл саладағы жетістіктері аймақ үшін үлгі болып отыр, және оны Сарыағаш ауданына енгізу маңызды қадам болмақ.
Өзбекстанда жүзім өсіру жоғары деңгейде дамыған, бұл елдің климаттық жағдайлары да біздің өңірге ұқсас болғандықтан, олардың тәжірибесін пайдалану үлкен мүмкіндіктер береді. Халықаралық тәжірибе алмасу жергілікті шаруаларға жаңа технологияларды енгізіп, өнімділікті арттыруға мүмкіндік береді.
Жүзім шаруашылығындағы мәселелер және шешімдер
Семинар-кеңес барысында шаруалар өз тәжірибелерімен бөлісіп, жүзім өсірудегі негізгі проблемалар мен ұсыныстарын ортаға салды. Ауданның «Сұңқар» шарап зауыты да толық қуаттылығында жұмыс істей алмай отырғаны белгілі болды. Оның басты себебі – жергілікті шаруалардан жеткілікті көлемде жүзімнің жеткізілмеуі. Кәсіпорын басшылары Д. Исабаев пен Н. Әліқұл бұл мәселені шешу үшін жүзімді басқа аудандардан тасымалдап отырғанын және жергілікті шаруалардың өнімін алуға дайын екенін мәлімдеді.
Бұл жағдай шаруалар үшін үлкен мүмкіндік болып отыр. Жергілікті өндірісті қолдау арқылы ауданның экономикалық дамуына үлес қосуға болады. Шаруалар өз өнімдерін жергілікті зауыттарға тапсыру арқылы тек табыс тауып қана қоймай, өз ауданының экономикалық жағдайын да жақсарта алады.
«Ауыл аманаты» жобасы аясындағы мүмкіндіктер
Арман Абдуллаев семинар барысында Мемлекет басшысының бастамасымен іске асырылып жатқан «Ауыл аманаты» жобасы аясында жүзім шаруашылығымен айналысқысы келетін азаматтарға 2,5% мөлшерлемемен несие беруге мүмкіндік бар екенін де атап өтті. Бұл несие бағдарламасы ауыл шаруашылығын қолдауға және жаңа кәсіпорындар ашуға бағытталған. Әсіресе, Дербісек, Қабланбек, Тегісшіл округтерінде бұл жоба үлкен серпін бермек.
«Ауыл аманаты» жобасы арқылы шаруалар өз шаруашылықтарын дамытып қана қоймай, жаңа жұмыс орындарын ашып, ауданның әлеуметтік жағдайын жақсартуға мүмкіндік алады. Бұл бағдарлама әсіресе ауылдық округтер үшін өте тиімді, себебі ол ауыл тұрғындарына тұрақты табыс көзі болмақ.
Жүзім шаруашылығының аудандағы болашағы
Сарыағаш ауданында жүзім шаруашылығының қайта жанданып, дамуы тек аграрлық сала үшін ғана емес, жалпы аудан экономикасы үшін де маңызды болып отыр. Ауданның географиялық және климаттық ерекшеліктері ауыл шаруашылығын дамытуға зор мүмкіндіктер береді. Сарыағаш ауданындағы топырақтың құнарлылығы мен климаттың қолайлығы жоғары сапалы өнім алуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, мемлекет тарапынан көрсетіліп отырған қолдаудың арқасында шаруалар жаңа технологияларды енгізіп, өнім сапасын арттыру арқылы ішкі нарықпен қатар, экспортқа да шығу мүмкіндігіне ие.
Жүзім шаруашылығын қайта жандандыру ауданның экономикалық әлеуетін арттырып қана қоймай, жаңа жұмыс орындарын ашуға және жергілікті тұрғындардың табысын көтеруге ықпал етеді. Сондай-ақ, жүзім шаруашылығын дамыту шарап өндірісінің қайта жандануына септігін тигізеді. Шикізат тапшылығынан тоқтап қалған зауыттардың қайта іске қосылуы аудандағы өндірістің дамуына жаңа серпін береді.
Сарыағаш ауданының жүзім шаруашылығы өңірдің аграрлық әлеуетін арттыратын негізгі бағыттардың бірі ретінде қарастырылып отыр. Бұл сала ауыл шаруашылығын дамытуда ерекше орын алады және болашақта аудандағы экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ететін негізгі факторлардың біріне айналмақ.
Жүзім шаруашылығын дамыту бойынша жаңа жоспарлар
Семинар барысында айтылған мәселелер мен ұсыныстар жергілікті билік пен шаруалардың осы саладағы ынтымақтастығының маңызды екенін көрсетті. Жүзім шаруашылығын дамыту үшін ауданда бірқатар жаңа жобалар іске асырылмақ. Аудан басшылығы шаруаларды жаңа технологиялар мен әдістерді енгізуге шақырып, халықаралық тәжірибе алмасуды жалғастыру қажеттігін айтты.
Кеңесте өңірлік өндірісті қолдау және шикізат мәселесін шешу қажеттігі де талқыланды. Мемлекеттік бағдарламаларды тиімді пайдалану және жаңа технологияларды енгізу арқылы ауданда жүзім өсіруді дамытудың болашағы зор. Әсіресе, тамшылатып суару әдісін қолдану арқылы суды үнемдеп, өнім сапасын арттыруға мүмкіндік мол.
Жүзім шаруашылығын дамыту аудан үшін қайта өрлеудің бастауы болуы мүмкін. Бұл саладағы даму тек аграрлық салада ғана емес, жалпы аудан экономикасына да оң ықпал етеді деп күтілуде. Жергілікті кәсіпкерлер мен шаруалар бұл бағытта белсенділік танытып, аудандағы экономикалық дамуға үлес қосады деген сенім бар.
Қорытынды
Сарыағаш ауданындағы жүзім шаруашылығын дамыту мәселесі ауданның әлеуметтік-экономикалық жағдайын жақсарту үшін маңызды болып отыр. Семинар барысында айтылған ұсыныстар мен пікірлер шаруалардың жаңа технологияларды енгізіп, өнім сапасын арттыру арқылы аймақтың экономикалық дамуына үлес қоса алатынын көрсетті. Мемлекеттік қолдау шаралары арқылы жүзім шаруашылығын жандандыру және жаңа жұмыс орындарын ашу мүмкіндігі туындап отыр.
Бұл бағытта аудан әкімдігі мен шаруалар арасында тығыз ынтымақтастық орнатылып, өңірлік өндірісті қолдау және халықаралық тәжірибе алмасу жұмыстарын жүргізу маңызды. Жүзім шаруашылығының қайта жандануы Сарыағаш ауданының аграрлық әлеуетін арттырып, аудан экономикасының өркендеуіне жаңа серпін береді.
