2025 жылғы 7 шілде, дүйсенбі күні АҚШ Президенті Дональд Трамп Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевқа хат жолдап, Вашингтон 2025 жылғы 1 тамыздан бастап Қазақстаннан әкелінетін барлық тауарларға 25 пайыз көлемінде баж салығы енгізетінін хабарлаған.
Ақ үй басшысы бұл хаттың мәтінін өзінің Truth Social әлеуметтік желісіндегі парақшасында жариялады.
«2025 жылғы 1 тамыздан бастап біз Қазақстаннан АҚШ-қа жөнелтілетін кез келген және барлық тауарларға, секторлық баждардан бөлек, жалпы 25 пайыз мөлшерінде баж салығын саламыз», – делінген құжатта.
Хатта Трамп бұл шешімді АҚШ пен Қазақстан арасындағы сауда қарым-қатынасының беріктігін көрсететін және екі ел арасындағы елеулі сауда тапшылығына қарамастан, АҚШ Қазақстанмен жұмысты жалғастыруға ниетті екенін білдіретін қадам ретінде сипаттайды.
Оның айтуынша, АҚШ пен Қазақстан бірнеше жыл бойы сауда мәселелерін талқылауға мүмкіндік алған, алайда қазіргі таңда Вашингтон ұзақмерзімді тапшылықпен күресу маңызды деп есептейді. Сонымен бірге, баж салығы АҚШ-та өндірілетін тауарларға қолданылмайды.
«Егер сіз қандай да бір себеппен өз тарифтеріңізді енгізу туралы шешім қабылдасаңыз, олар қандай деңгейде болмасын, бұл сома біздің 25 пайыздық бажымызға қосылады. Бұл тарифтердің сауда тосқауылдарын түзету үшін қажет екенін түсінгеніңізді қалаймыз. Сауда теңгерімсіздігі – біздің экономикамызға және, негізінен, ұлттық қауіпсіздігімізге елеулі қауіп», – делінген хатта.
Сол күні Трамп осындай мазмұндағы хаттарды тағы оннан астам елге жолдаған. Атап айтқанда, Жапония, Оңтүстік Корея, Малайзия және Тунистен келетін тауарларға 1 тамыздан бастап 25 пайыз баж салығы енгізіледі. Оңтүстік Африка, Босния және Герцеговина үшін – 30 пайыз, Сербия мен Бангладеш – 35 пайыз, Индонезия – 32 пайыз, Лаос пен Мьянма – 40 пайыз.
2025 жылдың сәуір айының басында Трамп 185 елден келетін импортқа арналған тарифтерді күрт арттыратынын жариялаған еді. Жоспар бойынша, ең төменгі жалпы тариф 10 пайыз болып, 5 сәуірден бастап күшіне енуі тиіс болатын, ал кейбір елдерге арналған жеке тарифтер 9 сәуірден бастап белгіленуі тиіс еді. Алайда кейінірек АҚШ Президенті бұл шараны 90 күнге шегеріп, осы уақыт аралығында сауда келіссөздерін жүргізуді ұсынды.
Қазақстан – Орталық Азияда жоғары тариф мөлшерлемесі (27%) енгізілген жалғыз мемлекет. Қазақстанның Ұлттық экономика министрі Серік Жұманғариннің айтуынша, бұл баж салығы еліміздің экспорт көлемінің 5 пайыздан азына, шамамен 100 миллион АҚШ долларына ғана әсер етеді.
