Фото: tizgin.kz
Қыркүйек айында Рудный қаласының прокуроры Мұрат Оспанов 20 миллион теңге пара алғаны үшін ұсталды. Ол өзінің Land Cruiser маркалы көлігінде қолға түскен. Бұл іс қоғамда үлкен резонанс тудырды, себебі шенеуніктер арасында пара алу фактілері үшін бұдан әлдеқайда ауыр жаза берілетін жағдайлар жиі кездеседі, деп хабарлайды Todayinfo.kz ақпарат агенттігі.
Сот материалдарына сәйкес, Мұрат Оспановқа танысы Рудный қаласының құрылыс бөлімі басшысы деп таныстырған адам арқылы жүгінген. Ол тергеу және сот қаулысына байланысты қозғалған істі тоқтатуға көмек сұраған.
Осы кезде Оспанов одан 20 миллион теңге сұрап, келісім берген. Алайда екі апта өткен соң құқық қорғау органдары пара алу сәтінде оны ұстады.
Сотта экс-прокурор өз кінәсін толық мойындап, былай деп түсініктеме берген:
«Танысым арқылы бір адаммен жолықтым. Ол істі тоқтатуға көмектесуді сұрады. Мен 20 миллион теңге сұрадым. Араға екі апта салып ұсталдым».
Сот Мұрат Оспановты кінәлі деп танып, 4 жыл 6 ай мерзімге бас бостандығынан айыру жазасын кесті. Сонымен қатар ол “жоғары әділет кеңесшісі” атағынан айырылып, мемлекеттік қызметте жұмыс істеу құқығынан да айырылды.
Бұл жаза қоғамда наразылық туғызды. Көпшілік “басқа шенеуніктер пара алғаны үшін 8–10 жылға сотталып жатады, ал прокурор неге жеңіл жазамен құтылды?” деген сұрақ қойды.
Заңгерлердің айтуынша, бірнеше себеп бар:
- Кінәсін толық мойындау — бұл Қылмыстық кодекс бойынша жазаны жеңілдететін мән-жай саналады.
- Процессуалдық келісім жасалуы мүмкін. Егер айыпталушы кінәсін мойындап, тергеумен келісімге келсе, жаза 30–50% қысқарады.
- Пара сомасының санаты. 20 миллион теңге — «ірі мөлшер» болып есептеледі, бірақ «аса ірі» емес. Сондықтан Қылмыстық кодекстің 366-бабының 2-бөлігі бойынша 3 жылдан 7 жылға дейінгі аралықта жаза қарастырылған.
- Қосымша шектеулер — атақ пен қызмет құқығынан айырылу да сот үшін жазаның бір бөлігі болып есептеледі.
Құқық саласының сарапшылары мұндай жағдайлар қылмыстық істер бойынша сот тәжірибесіндегі теңсіздік мәселесін айқын көрсетеді дейді. Бір істе кінәсін мойындау жаза мерзімін қысқартса, басқа жағдайда дәл сондай бап бойынша әлдеқайда қатаң үкім шығуы мүмкін.
Рудный прокурорының ісі — парақорлықпен күрестегі жүйелік проблемаларды және сот тәжірибесіндегі жазалау теңсіздігін көрсететін мысалдардың бірі. Кінәсін мойындау жазаны жеңілдетсе де, қоғам әділ үкім талап етіп отыр.
