Тарих алдындағы әділет орнады
Ақтөбе қаласының тұрғыны, қазіргі таңда 64 жастағы азамат, 1986 жылғы Желтоқсан оқиғасына қатысқаны үшін қуғындалып, арада 39 жыл өткен соң сот шешімімен саяси қуғын-сүргін құрбаны деп танылды. Бұл туралы Todayinfo ақпарат агенттігі хабарлайды. Бұл – тек жеке адамға қатысты емес, тұтас бір ұлттың тарихи жадын қайта жаңғыртудағы маңызды қадам.
Желтоқсан оқиғасы және студент тағдыры
1985 жылы болашақ маман Алматыдағы Қазақ мемлекеттік университетінің философия және экономика факультетіне оқуға түсіп, үлкен үмітпен білім жолын бастаған болатын. Алайда бір жылдан соң, 1986 жылғы 18 желтоқсанда, елімізді дүр сілкіндірген Желтоқсан оқиғасына қатысқаны үшін құқық қорғау органдары тарапынан ұсталып, ешбір ресми айып тағылмағанына қарамастан, университеттен шығарылған.
Сол кездің қатаң саяси жүйесінде «сенімсіз азамат» атанған жастардың тағдыры күрт өзгерді. Ақтөбелік азаматтың да өмірі сол сәттен бастап күрделі кезеңдерге тап болды.
Жұмыссыздық пен отбасылық қиындықтар
Университеттен шығарылғаннан кейін ол тек білімсіз емес, сонымен қатар кәсіби өмірде де шеттетілді. Жұмыс табу қиынға соқты, оған қоғамда қалыптасқан теріс көзқарас қосылды. Ең сорақысы — оның жұбайы да дәл осы себептермен жұмысқа орналасу барысында көптеген қиындықтарға тап болып, отбасының әлеуметтік жағдайы нашарлады. Бұл жағдайлар Желтоқсан оқиғасынан кейінгі қуғын-сүргіннің нақты зардаптарын көрсетеді.
Сот шешімі: тарихи ақталу
Саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтау жөніндегі мемлекеттік комиссияның ұсынысы негізінде қаралған іс сотта оң шешімін тапты. Судьяның шешімімен аталған азаматтың ісі заңсыз қуғындау деп танылып, оның толық ақталуына негіз берілді. Бұл – азаматтың ар-намысы мен абыройын қалпына келтіру жолындағы үлкен жеңіс.
Сараптамалық баға және маңызы
Тарихшы бұл шешімнің маңызын былай деп түсіндіреді:
«Желтоқсан оқиғасына қатысқан жастардың көпшілігі ешқандай ресми айыпталмаса да, өмір бойы жаза арқалап жүрді. Бұл ақтау – тек құқықтық емес, моральдық әділеттілікке де жол ашып отыр. Бұл үрдіс жалғасуы тиіс».
Желтоқсан оқиғасына қатысып, 39 жыл бойы әділетсіздік құрбаны болып келген азаматтың толық ақталуы — Қазақстандағы тарихи әділеттілікті қалпына келтіру жолындағы тағы бір жарқын мысал. Бұл шешім тек бір азамат үшін емес, мыңдаған жазықсыз қуғындалған жандар үшін үміттің символы ретінде қабылданады.
