Астанада бүгін ел мәдениетінің жаңа кезеңін айқындайтын ерекше премьера өтті. «Әзірбайжан Мәмбетов атындағы мемлекеттік драма және комедия театры» жасанды интеллект технологияларын пайдаланып жасалған «Жылы мұң» атты спектакльді көпшілік назарына ұсынды. Бұл – қазақстандық театр кеңістігінде алғаш рет ЖИ толыққанды шығармашылық құрал ретінде қолданылған жоба, деп хабарлайды Todayinfo.
Театр басшылығының айтуынша, мұндай қадамға келу бірнеше ай бойы жүргізілген талқы мен шығармашылық ізденістің нәтижесі. Директордың орынбасары осы жаңашылдықтың мәнін нақтылай отырып:
«Біз ЖИ-ді шығармашылық процесске қалай енгізу керегін ұзақ зерттедік. Бұл – үлкен тәуекел, себебі театр табиғаты адам сезіміне, актерлік ойынға негізделеді. Бірақ уақыт талабы – технологиямен жұмыс істей білу. Сценография, костюм, жарық пен визуалды бейнелердің басым бөлігі ЖИ арқылы дайындалды. Қазақ театрында мұндай эксперимент алғаш рет жасалып отыр», – деді.
Театрдың мұндай батыл шешімге келуіне Үкімет деңгейінде айтылған цифрлық трансформация бағыты да ықпал еткен. Премьер-министрдің Жолдауында әр салаға жаңа технология енгізу туралы тапсырма берілгені белгілі. Театр өкілдері мәдениет саласының да осы талаптан қалыс қалмауы керектігін атап өтті.
Спектакльдің режиссері және пьеса авторы Нұржігіт Муслимов премьера алдында қойылымның көркемдік мақсаты мен идеялық жүгін түсіндіріп өтті.
«Жылы мұң – жанұяның күйреуіне әкелетін нашақорлық дерті туралы эмоционалдық тұрғыдан ауыр, бірақ қоғам үшін аса маңызды шығарма. Мен көрерменді жылатып немесе үркітуді емес, ойландыруды көздедім. Әр адам бұл қойылымнан өз тағдырының бір бөлігін көруі мүмкін, әсіресе ана мен бала арасындағы нәзік байланысты сезінеді», – деді режиссер.
Қойылым көрерменді 2000 жылдардың атмосферасына жетелейді. Тарихи кезеңді қайта жаңғырту үшін ЖИ-дің көмегімен сол уақытқа тән интерьер, киімдер, тұрмыстық бөлшектер мен визуалды фон жасалған. Спектакль желісі есірткінің адамның ішкі әлемін қалай күйрететінін, ата-ана мен бала арасындағы сенімге қалай сызат түсіретінін, соңғы үмітке жармасқан адамдардың психологиялық күйзелісін қысқа әрі эмоционалдық эпизодтармен жеткізеді.
Театрдың көркемдік бөлімі техникалық жұмыстың да жаңа деңгейге көтерілгенін айтады.
«ЖИ бізге бұрын болмаған визуалды мүмкіндіктер ашты. Мысалы, сценография сызбаларын жасау үшін бұрын бірнеше маман күндеп жұмыс істейтін. Қазір алғашқы нұсқа бірнеше минутта дайын болады. Бірақ түпкі шығармашылық шешім – адамда. Технология тек құрал, көркемдік жауапкершілік режиссер мен суретшілерде қалады», – деді бөлім жетекшісі.
Премьера Астана қаласы Мәдениет басқармасының «Астана – есірткісіз қала» жобасының шеңберінде ұйымдастырылды. Бұл бағдарлама жастарға бағытталған, мақсат – тәуелділікке қарсы иммунитет қалыптастыру, алдын алу жұмыстарын тиімдірек ету.
Басқарма өкілі шараның тәрбиелік қырын ерекше атап өтті:
«Жастарға жай лекция оқудан гөрі сахналық туынды әлдеқайда әсерлі. Өнер — эмоция арқылы тәрбиелейтін құрал. Осындай қойылымдар арқылы біз есірткінің зияны жөніндегі түсінікті тереңірек жеткізуді көздейміз», – деді.
«Жылы мұң» тек мәдени оқиға ғана емес, жалпы театр өнеріндегі технологиялық серпілісті айқын көрсеткен туынды болды. Бұл премьера мәдениет саласының да заманауи цифрлық өзгерістерге бейімделіп келе жатқанын дәлелдеп, қазақстандық театрдың жаңа мүмкіндіктерге жол ашып отырғанын көрсетті.
