Шетелдіктерге бақылау күшейтілді: ІІМ көші-қон заңнамасын бұзғандарға шара қолдануда

2025 жылдың алғашқы жартысында Қазақстанға 7,5 миллион шетелдік келген. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 600 мың адамға көп. Шетел азаматтарының 90%-ы – Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдерінен. Бұл туралы Ішкі істер министрінің бірінші орынбасары Бауыржан Әленов айтты, деп хабарлайды Todayinfo ақпарат порталы.

Қазіргі уақытта 212 мың шетелдік Қазақстанда тұрақты тұрады, ал 430 мыңы – уақытша. Олардың ішінде:

• 360 мың – еңбек ету мақсатында,
• 17 мың – отбасымен қосылу үшін,
• 8 мың – білім алу үшін,
• 44 мың – өзге жеке мақсатпен келген.

Министрліктің мәліметінше, шетел азаматтарына қолайлы жағдай жасалған:

• 87 елдің азаматтары визасыз кіре алады;
• 107 елдің азаматтарына электрондық виза қолжетімді;
• 2020 жылдан бері уақытша тіркеу талап етілмейді, оның орнына «Е-Қонақ» жүйесі енгізілген.

Биыл бұл жүйе арқылы 900 мыңнан астам өтініш қабылданған. Алайда көші-қон тәртібін сақтамаған 14 800 адам әкімшілік жауапкершілікке тартылды.

ІІМ деректеріне сәйкес, 2025 жылы 200 мыңнан астам шетелдік құқық бұзушылық үшін жауапқа тартылды. Оның ішінде:

• 46 мың адам – болу тәртібін бұзғаны үшін,
• 10 мың адам – елден шығарылып, 5 жылға кіруге тыйым салынды.

Сондай-ақ, 2 мың жұмыс беруші шетелдік жұмыс күшін заңсыз пайдаланғаны үшін жазаланды. Бірнеше мәрте ереже бұзғандарға қатысты 7 қылмыстық іс қозғалған.

Ішкі істер министрлігі көші-қон бақылауын күшейту мақсатында төрт негізгі бағыт бойынша жұмыс жүргізіп жатыр:

1. Цифрлық бақылау жүйесі: Жасанды интеллект арқылы шетелдіктердің елде болуын бақылау жүйесі әзірленіп жатыр. Жоба жыл соңына дейін аяқталады.
2. Құқықтық база: Жаңа заңға сәйкес, елде 30 күннен артық болуды жоспарлаған шетелдіктер міндетті тіркеуден өтуі тиіс.
3. Ішкі көші-қон: Жалған тіркеу деректері анықталып, пәтер иелері әкімшілік жауапқа тартылуда (ӘҚБтК 493-бап).
4. Ұлттық паспортты қорғау: Қазақстандық паспорт 43 елге визасыз кіруге мүмкіндік береді, жаңа қорғаныс элементтері енгізілуде.

Сонымен қатар, шекара бекеттерінде QR-коды бар ақпараттық карталар таратылып, туристерге елде қауіпсіз жүру туралы мәлімет беріледі.