Фото: Максим Морозов
Қазақстанда ресми инфляция көрсеткіші мен халықтың жеке тәжірибесі арасындағы айырмашылық қоғамда сұрақтар туындап жатыр. Биылғы тамыз айының өзінде жылдық ресми инфляция 12,2% деңгейінде тіркелген. Алайда тұрғындар дүкендердегі бағаның бұдан әлдеқайда жоғары қарқынмен өсіп жатқанын айтып отыр, деп хабарлайды Todayinfo.kz FINANCEkaz арнасына сілтеме жасап.
Кейбір азаматтардың айтуынша, сиыр еті шамамен 25%-ға қымбаттаған, ал шоколад бірнеше есе өсіп кеткен. Осы ретте сарапшылар мұндай жағдай кез келген елде кездесетінін атап өтті.
«Себебі ресми инфляция орташа көрсеткіш. Ол азық-түлік, азық-түліктен тыс тауарлар және қызметтер инфляциясын қамтиды. Бәрі 500-ден астам тауар мен қызмет түрі есепке алынады. Бағаларды бақылау және тіркеу жұмыстарын Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы еліміздің барлық облыс орталықтарында және бірқатар аудандарында жүргізеді», – деді сарапшы.
Ал қарапайым тұтынушылар өздерінің «жеке инфляциясын» күнделікті бірнеше дүкен мен базар бағасына қарап есептейді. Сондықтан ресми көрсеткіш пен азаматтардың жеке сезінуі арасында айырмашылықтың болуы қалыпты жағдай дейді сарапшылар.
Қазақстандағы инфляцияны есептеу тәртібі туралы Бюро ұлттық статистикасы түсіндірме берді.
Ресми мәлімет бойынша, тұтыну қоржыны 508 тауар мен қызмет түрін қамтиды. Оның ішінде азық-түлік тауарларының үлесі 39%, азық-түліктен тыс тауарлар 30%, ақылы қызметтер 31%. Бұл құрылым елдегі орташа тұтынуды сипаттайды. Сондықтан ресми инфляция көрсеткіші де барлық аймақтар, нарықтар мен дүкендер бойынша орташа есеппен анықталады.
Сарапшылардың айтуынша, қарапайым азаматтар өз түбіртектері арқылы есептейтін «жеке инфляция» көрсеткіші маңызды, бірақ ол көбіне ресми деңгейден жоғары болады.
Себебі қала тұрғындарының тұтыну құрылымында импорттық тауарлардың үлесі көбірек, бұл олардың жеке инфляциясын арттырады. Алайда бұл айырмашылық статистикалық мәліметтердің жалғандығын білдірмейді. Бюро ұлттық статистикасы инфляцияны есептеу әдістемесін кезең-кезеңімен жетілдіріп келеді.
Қазір инфляция мониторингі тексерушілердің қолмен енгізген деректеріне ғана емес, сонымен бірге фискалдық операторлардың нақты сауда түбіртектеріне де негізделеді.
Ай сайын 500-ден астам атауға баға белгіленеді: оның ішінде 403 тауар, 105 қызмет түрі бар. Жаңашылдықтар статистиканы жедел қалыптастыруға, шығындарды азайтуға және деректер сапасын арттыруға мүмкіндік берді. Енді баға тіркеушілер арнайы мобильді қосымша арқылы ақпарат енгізсе, фискалдық деректер тікелей өңдеу орталығына түседі.
