«Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ сарапшылары 2024 жылдың II-IV тоқсандарына Enbek.kz электронды еңбек биржасының деректер базасында бос жұмыс орындарының қысқа мерзімді болжамын дайындады. Құжатқа сәйкес, 2024 жылы ең көп сұранысқа ие білікті мамандықтар мұғалімдер мен орта медициналық қызметкерлер болады, деп хабарлады Todayinfo тілшісі.
Биыл болжамға байланысты ЭЕБ-да жарияланатын бос жұмыс орындарының саны 1,15-тен 1,3 млн-ға дейін болады деп күтіледі. Базалық сценарийге сәйкес, биыл ЭЕБ-дағы бос жұмыс орындарының саны 1,2 млн болды. Бұл – 2023 жылғы деңгейден 8% жоғары.
Сондай-ақ базалық сценарий шеңберінде биыл бос жұмыс орындарының ең көп саны Алматы қаласында (125 мың), Қостанай облысында (117 мың), Астана қаласында (97 мың), Қарағанды (88 мың) және Түркістан (87 мың) өңірлерінде болады деп күтіліп отыр.
Сонымен қатар негізгі және оптимистік сценарийлердегі бос жұмыс орындарының ең көп саны кәсіби мамандарға тиесілі. Аталған сценарийлерде 2024 жылы осы санат үшін бос орындар саны 311 мыңнан 409 мыңға дейін, ал олардың жалпы бос орындар санындағы үлесі 26%-дан 31%-ға дейін болады деп күтіледі.
Оптимистік сценарийде пессимистік сценариймен салыстырғанда келесі негізгі кәсіп топтарының үлесі жоғары: басшылар мен мемлекеттік қызметкерлер (4,7% қарсы 4,2%); кәсіби мамандар (31% қарсы 23%); техниктер мен көмекші кәсіби қызметкерлер (10,4% қарсы 8,1%); өнеркәсіп, құрылыс, көлік және басқа да байланысты кәсіптердің жұмысшылары (12% қарсы 9,9%); өндірістік жабдықтардың операторлары, құрастырушылар мен жүргізушілер (10,5% қарсы 8,6%).
Пессимистік сценарийде кәсіптің басқа негізгі топтарының үлесі жоғары. Бұл – әкімшілік қызметшілер (3,9% қарсы 3,5%); қызмет көрсету және сату саласының қызметкерлері (11,5% қарсы 8%); ауыл шаруашылығы және орман шаруашылығы, балық шаруашылығы және балық шаруашылығы фермерлері мен жұмысшылары (1,2% қарсы 1,1%); біліктілігі жоқ жұмысшылар (30% қарсы 19%).
Пессимистік сценарийде бос жұмыс орындарының ең көп саны біліктілігі жоқ жұмысшыларға тиесілі: 344 мың (барлық бос жұмыс орындарының 30%-ы).
Базалық сценарийде 2024 жылы жалдамалы қызметкерлерге ең үлкен жиынтық сұраныс білім беру (364 мың бос жұмыс орны), денсаулық сақтау (105 мың бос жұмыс орны), басқа да жеке қызметтер көрсету (91 мың бос жұмыс орны), өңдеу өнеркәсібі (89 мың бос жұмыс орны), сауда және ауыл шаруашылығы (86 мың бос жұмыс орны) салаларында қалыптасады. Білім беру саласының кадрларға деген жоғары қажеттілігі елде 2000-жылдардың басынан бері байқалып келе жатқан «бэби бумға» байланысты.
Болжамға сәйкес, 2024 жылы ең көп сұранысқа ие 10 білікті мамандық:
-
- әлеуметтік ғылымдар бойынша орта мектеп мұғалімдері (31 мың бос жұмыс орны);
- мектепке дейінгі білім беретін тәрбиешілер (27 мың);
- күтім көрсететін орта медициналық персонал (23 мың);
- бастауыш сынып мұғалімдері (20 мың);
- үйде емделушілерге күтім жасайтын қызметкерлер (19 мың);
- жаратылыстану ғылымдары бойынша орта мектеп мұғалімдері (17 мың);
- математика ғылымдары бойынша орта мектеп мұғалімдері (16 мың);
- есепшілер (15 мың);
- аспаздар (13 мың);
- арнайы білім беру саласындағы өзге оқытушылар (12 мың).
Мәселен, білім беру және денсаулық сақтау салаларының білікті мамандары, сондай-ақ есепшілер мен аспаздар ең көп сұранысқа ие болады.
