2023 жылдың қазан айында Қазақстанның Ұлттық қоры 256 миллиард теңге көлемінде кіріс алғанымен, қордан 641 миллиард теңге көлемінде қаражат жұмсалды. Бұл Ұлттық қорға түскен кірістерден 2,5 есе артық қаржы игерілгенін көрсетеді.
Ұлттық қордың ағымдағы жағдайы
Қаржы министрлігінің дерегіне сәйкес, қазан айының қорытындысында Ұлттық қордың жалпы көлемі 31,37 триллион теңгеден 30,9 триллион теңгеге дейін қысқарды. Бұл бір айда 385 миллиард теңгеге немесе 1,3%-ға төмендеу дегенді білдіреді. Алайда, жыл басынан бері қордың көлемі 3,7%-ға өсіп, 30,9 триллион теңгені құрады.
2023 жылдың 10 айындағы қаржы көрсеткіштері
Жыл басынан бері Ұлттық қорға 5,8 триллион теңге түскен. Оның негізгі бөлігін мұнай секторы мен инвестициялық кірістер құрайды:
- Мұнай секторынан түскен салықтар: 3,2 триллион теңге
- Инвестициялық кірістер: 2,5 триллион теңге
Сонымен қатар, салық түсімдерінің азайғаны байқалады:
- 2023 жылдың осы кезеңінде салық түсімдері 10%-ға азайды.
- 2022 жылмен салыстырғанда бұл көрсеткіш 34,4%-ға төмендеген.
Ұлттық қордан жұмсалған қаражат
Қордан жыл ішінде 4,67 триллион теңге жұмсалды. Оның ішінде:
- Кепілдендірілген трансферттер (республикалық бюджет тапшылығын жабуға): 2 триллион теңге
- Нысаналы трансферттер (әлеуметтік маңызы бар жобаларды қаржыландыруға): 2,659 триллион теңге
Бұл қаржы негізінен экономиканы қолдау және әлеуметтік жобаларды іске асыру мақсатында бөлінді.
Ұлттық қордың болашағына қатысты сұрақтар
Қазан айындағы деректер Ұлттық қордан жұмсалатын қаржы көлемінің едәуір артқанын көрсетеді. Сонымен қатар, салық түсімдерінің азаюы мен инвестициялық кірістердің тұрақсыздығы қордың ұзақ мерзімді тұрақтылығына қатысты сұрақтар туғызады. Экономикалық сарапшылар бұл жағдайға назар аударып, мұнайға тәуелділік пен бюджет тапшылығын азайту шараларын ұсынуы қажет.
PS
Қазан айындағы қаржылық деректер Ұлттық қордың кірістерінен шығыстарының айтарлықтай көп екенін көрсетеді. Бұл экономикалық тұрақтылықты сақтау үшін Ұлттық қордың пайдаланылу тиімділігіне және бюджеттік жоспарлауға қатысты жаңа стратегияларды қажет етеді.
