2025 жылы Қазақстанда мобильді аударымдарды бақылау ережелері өзгерді. Бұл туралы Todayinfo ақпарат агенттігі хабарлайды.
Қаржы министрлігі мен Ұлттық банк кәсіпкерлік мақсатта пайдаланылатын мобильді аударымдарды анықтау үшін қаржылық шекті белгіледі. Егер үш ай ішінде есепшотқа 1,02 миллион теңгеден астам қаражат түссе, бұл дерек салық органдарына жіберіледі.
Бұрын тек аударымдардың саны (100-ден астам) мен уақыт аралығы (3 ай) есепке алынған болса, 2025 жылдан бастап қаржылық шек қосылды. Ал 2024 жылы бұл шек 255 000 теңге болған еді.
Мобильді аударымдарды бақылау қалай жүргізіледі?
Мемлекет мобильді аударымдарды бақылауды 2022 жылдан бастап қолға алды. Алайда салық төлеуден жалтарғандарды кезең-кезеңімен анықтауды жоспарлады:
✅ 2022 жылы – тек мемлекеттік қызметкерлер мен олардың жұбайлары тексерілді.
✅ 2024 жылы – квазимемлекеттік сектор қызметкерлері мен олардың жұбайлары бақылауға алынды.
✅ 2025 жылы – жеке кәсіпкерлер (ЖК), заңды тұлға басшылары мен олардың жұбайлары тексеріледі.
✅ 2026 жылы – Қазақстандағы барлық азаматтарға мобильді аударымдар бойынша мониторинг жүргізіледі.
Жеке аударымдарға шектеу бар ма?
Жеке тұлғалардың достарына, туыстарына, таныстарына жіберетін аударымдары салық органдарының назарына ілікпейді. Алайда үш ай ішінде 100 және одан көп әртүрлі адамнан ақша түссе, есепшот иесі салық қызметінің бақылауына алынуы мүмкін.
Қандай мобильді аударымдар салықтан босатылады?
✅ Отбасылық және жеке аударымдар – ата-анаға, балаға, достарға көмек ретінде жіберілген ақша.
✅ Қарызды өтеу немесе сыйлық беру – мұндай қаржылық операциялар кіріс болып саналмайды, сондықтан салық салынбайды.
Егер салық органдары кәсіпкерлік қызмет белгілерін анықтаса?
📌 Камералдық бақылау – есепшот иесі күдікті деп танылса, салық қызметі оның табысы мен шығынын зерттейді. Егер шынымен кәсіпкерлік қызметпен айналысқаны дәлелденсе, ЖК ретінде тіркеліп, салық төлеу міндеттеледі.
📌 Қаржылық тексеру – есепшот иесі заңсыз кәсіпкерлікпен айналыспағанын дәлелдейтін құжаттарды ұсынуы тиіс. Егер талаптарды елемесе, салық органдары банк арқылы толық қаржылық деректерді сұрата алады.
Заңсыз мобильді аударымдар үшін қандай жаза қарастырылған?
🔹 ЖК тіркеусіз табыс тапқандар үшін:
- Бірінші рет – 15 АЕК (58 980 теңге) көлемінде айыппұл.
- Қайталанған жағдайда – 30 АЕК (117 960 теңге) көлемінде айыппұл.
🔹 Табысын жасыру (КоАП 275-бап):
- Алғаш рет анықталса – жасырылған табыстың 200%-ы көлемінде айыппұл.
- Қайталанса – 300% айыппұл салынады.
Егер сіз қарапайым азамат болсаңыз және кәсіпкерлікпен айналыспасаңыз, мобильді аударымдар үшін алаңдаудың қажеті жоқ. Бірақ үш ай ішінде 100-ден астам әртүрлі адамнан ақша алсаңыз немесе шотыңызға 1,02 миллион теңгеден астам қаражат түссе, салық органдары тексеруі мүмкін.
