Қызылша туралы жалпы мағлұмат
Қызылша – адамнан адамға ауа тамшылары арқылы берілетін жедел вирустық жұқпалы ауру. Ауру дене қызуының көтерілуі, интоксикация, конъюнктиваның және жоғарғы тыныс жолдарының шырышты қабатының қабынуымен, терідегі бөртпелермен сипатталады. Екпе алмаған жағдайда, кез келген адамға жұғатын өте жұқпалы ауру.
Қызылшаның таралу жолдары
Инфекция көзі – қызылшамен ауыратын адам. Вирус ауа тамшылы, сілекей тамшыларымен, түшкіру, жөтелу, сөйлесу арқылы беріледі. Егер адам осы инфекцияға қарсы вакцинацияланбаған болса, науқаспен байланыста болғаннан кейін инфекция 100% жағдайда жұғады. Қызылшаның инкубациялық кезеңі 7-ден 14 күнге дейін созылады. Осы кезеңде науқас айналасындағылар үшін инфекция көзіне айналады.
Қызылшаның белгілері
Ауру айқын бас ауруынан, әлсіздіктен, дене қызуының 40°C-қа дейін көтерілуінен басталады. Біраз уақыттан кейін бұл белгілерге мұрынның бітелуі, жөтел және тәбеттің төмендеуі қосылады. Жарықтан қорқу, көздің жасаурауы, қызаруы, іріңді бөлінділердің пайда болуымен жүретін конъюнктивит қызылшаға тән белгі болып табылады. Содан кейін алдымен бетте, мойында, кейін кеуденің жоғарғы бөлігінде, денеде және аяқ-қолдарда бөртпе пайда болады. Қызылшаға өте тән нәрсе – бөртпе пигментация қалдырады (бірнеше күнге созылатын қара дақтар), ол бөртпе пайда болған ретпен жоғалады.
Қызылшаның қауіптілігі
Егер бұрын қызылша балалар инфекциясы деп саналса, қазір науқастардың негізгі үлесін – бұрын ауырмаған, қызылшаға қарсы екпесі жоқ еңбекке қабілетті жас адамдар құрайды. Қызылша асқынуларымен қауіпті: өкпенің қабынуы (пневмония), ортаңғы құлақтың қабынуы (отит), энцефалит (мидың қабынуы).
Жетісу облысындағы қызылша жағдайы
Жетісу облысы бойынша алғашқы нақтамамен қызылшаның 1645 жағдайы тіркелді, оның ішінде расталғаны 1279. Иммундық статустары бойынша сырқаттанушылық вакцинацияланбаған балалар арасында тіркелуде – 79,4% (жасы жетпей егілмеген (1 жасқа толмаған) – 22,0%, ата-аналардың балаларды вакцинациялаудан бас тартуы — 24,2%, медициналық шектеу — 8,8%, вакцинация туралы құжаттық растамасы жоқ — 24,4%), — дейді Жетісу облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысы Асхат Сәкенұлы.
Қызылшаның алдын алу шаралары
Қызылшаның ең тиімді алдын алу жолы — вакцинация. Аурудың таралуын болдырмау үшін тұрғындарды вакцинациямен жоғары деңгейде қамтылуын қамтамасыз ету қажет. Вакцинацияланбаған тұрғындардың пайызының төмендеуі аурудың өршуіне әкелуі мүмкін.
Бұл ретте Жетісу облысында қызылшаға қарсы қосымша жаппай иммундау (ҚЖИ) жүргізілді, соның арқасында сырқаттанушылық тұрақталды. Бүгінгі күні қызылшаға қарсы екпе алуға жататын 52356 адам (99%) иммундаумен қамтылды.
Қызылшаның белгілері байқалса, не істеу керек?
- Шұғыл медициналық көмекке жүгіну.
- Емханаға өз бетінше бармай, дәрігерді үйге шақыру.
- Дәрігер келгенге дейін туыстарымен, таныстарымен байланысын азайту.
- Жөтелгенде және түшкіргенде ауыз бен мұрынды орамалмен жауып, қолды сабынмен және сумен жиі жуу.
- Тыныс алу органдарын қорғау құралдарын қолдану (мысалы, бетперде).
- Өзін өзі емдеуге жол бермеу.
Инфекцияға қарсы ең қол жетімді және тиімді шара вакцинация болып табылады. Ұлттық күнтізбеге сәйкес алдын алу екпесі жоспарлы түрде 12-15 айда және қайта егуі 6 жаста жүргізіледі. Қызылшаның арнайы емі жоқ, бірақ вакцинация арқылы сырқаттан қорғануға болады.
